Một giải pháp bị lãng quên

Cách đây nhiều năm, vấn đề đền bù, giải phóng mặt bằng khi thực hiện các dự án, nhất là những dự án xây dựng nhà ở (khu đô thị mới, nhà chung cư cao tầng), khu công nghiệp... trở thành vấn đề nóng.

Đã có một số ý kiến đề xuất giải pháp xử lý bằng cách giải quyết hài hòa lợi ích của nhà đầu tư và người dân. Giải pháp đó đơn giản là: Thay vì thu hồi đất, giải phóng mặt bằng và đền bù bằng tiền thì người dân và tổ chức có quyền góp vốn vào dự án bằng quyền sử dụng đất của mình.
 

Khu đất thu hồi của các hộ dân tại phường Nhân Chính (Thanh Xuân, Hà Nội) gây nhiều tranh cãi. Ảnh: Nguyễn Thắng/TTXVN

Mỗi khi thực hiện giải phóng mặt bằng cho một dự án nào đó, suy cho cùng thì vấn đề nóng phát sinh đều bắt nguồn từ lợi ích của người dân có quyền sử dụng đất bị thu hồi. Người dân cho rằng mình bị thiệt thòi do giá đền bù quá thấp. Vì cũng mảnh đất ấy, sau khi nhà đầu tư xây dựng hạ tầng thì giá trị tăng lên gấp hàng trăm lần. Trong khi đó, nhà đầu tư cũng cho rằng mình thực hiện đúng pháp luật, đền bù theo đúng khung giá nhà nước quy định; thậm chí có nhà đầu tư còn đền bù vượt khung.

Vấn đề tiếp theo đặt ra là, khi thu hồi ruộng đất cũng đồng nghĩa với việc người nông dân bị mất tư liệu sản xuất. Điều đó ảnh hưởng trực tiếp đến kế sinh nhai của họ và kéo theo sau đó là hàng loạt những hậu quả khác… Mất kế sinh nhai, trong tay lại sẵn khoản tiền tươi đền bù cho quyền sử dụng đất bị thu hồi, những người nông dân vốn vẫn chắt bóp từng đồng nay không biết đầu tư vào đâu bỗng mất phương hướng trong việc chi tiêu, dẫn đến mua sắm, tiêu pha vô tội vạ và nhanh chóng trở thành tay trắng. Không những thế, hàng loạt tệ nạn xã hội như rượu chè, cờ bạc, nghiện hút… nảy sinh nhanh chóng tàn phá từng gia đình và xã hội... Tất cả những điều ấy người nông dân gánh chịu.

Những quan điểm khác nhau, những mâu thuẫn, xung đột về lợi ích dẫn đến những phản ứng từ phía người dân; nhẹ thì thắc mắc, yêu sách, nặng hơn là khiếu kiện dai dẳng và gay gắt có khi dẫn đến xô xát… Hậu quả của vấn đề này trước tiên là ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội, làm nản lòng các nhà đầu tư. Hệ quả tiếp theo là ảnh hưởng an ninh, trật tự xã hội. Và, hậu quả nghiêm trọng, lâu dài là mâu thuẫn bộ phận không được giải quyết một cách triệt để sẽ kéo dài, tích tụ có nguy cơ trở thành mâu thuẫn xã hội, ảnh hưởng xấu đến chính trị.

Đã có rất nhiều giải pháp được áp dụng để giải quyết mâu thuẫn trên nhưng hầu như chỉ mang tính tình thế, không xử lý được tận gốc vấn đề. Trong khi đó, giải pháp người dân góp vốn vào dự án bằng quyền sử dụng đất được một số nhà quản lý đưa ra, tuy còn nhiều điều phải nghiên cứu kỹ trước khi áp dụng, lại dường như giải quyết được vấn đề cốt lõi của sự xung đột lợi ích.

Khi được góp vốn vào dự án, người có quyền sử dụng đất cũng được hưởng giá trị gia tăng trên mảnh đất của họ, chứ không phải nhận tiền đền bù cả nghìn mét vuông để rồi sau đó không mua nổi một trăm mét vuông trên chính mảnh đất của mình bị thu hồi. Như vậy, giá trị quyền sử dụng đất của người nông dân được bảo tồn dưới dạng cổ phần và sinh lời; tiền lời cổ tức đó, trước tiên bảo đảm cuộc sống cho họ và lâu dài bảo đảm cho cả con cháu họ về sau… chứ không phải là những đồng tiền tươi nhanh chóng bị tiêu pha phung phí.

Như vậy, lợi nhuận từ dự án được điều hòa sẽ tạo sự hài hòa về lợi ích, sự gắn kết giữa nhà đầu tư và người nông dân, hóa giải được xung đột vốn thường xảy ra bấy lâu nay. Do đó, không chỉ người dân có lợi mà nhà đầu tư cũng có lợi, cho dù lợi nhuận có thể giảm đi chút ít nhưng lại tạo dựng được thương hiệu thân thiện và bảo đảm sự phát triển bền vững.

Và cuối cùng, cái được lớn nhất ở đây chính là một xã hội ổn định.

Rất tiếc, giải pháp đó đã không được tính đến và bị lãng quên.

Bùi Văn Doanh (TTXVN)
Quận Thanh Xuân làm rõ thông tin thu hồi đất gây tranh cãi
Quận Thanh Xuân làm rõ thông tin thu hồi đất gây tranh cãi

Hơn 10 năm qua (2006 - 2017) nhiều hộ dân tổ 2 Nam Thăng Long (cũ), phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội đã gửi đơn đến các cơ quan chức năng liên quan các cấp đề nghị làm rõ việc thu hồi đất cho dự án Trung tâm văn hóa Thể thao quận Thanh Xuân và dự án Công viên hồ điều hòa Nhân Chính.

Chia sẻ:

doanh nghiệp - Sản phẩm - Dịch vụ Thông cáo báo chí Rao vặt

Các đơn vị thông tin của TTXVN