Hệ thống giáo dục CH Séc cũng có các cấp học tương tự như ở Việt Nam và các nước khác, tuân theo tiêu chuẩn ISCED - Xếp hạng tiêu chuẩn quốc tế về giáo dục. Cụ thể là: Mẫu giáo - 3 năm, giáo dục cơ bản (tiểu học và phổ thông cơ sở) - 9 năm, giáo dục bậc hai (trung học phổ thông) - 2 đến 4 năm, giáo dục sau trung học - 1 đến 3 năm, giáo dục bậc ba (cao đẳng và đại học) - 3 đến 7 năm.

Tuy nhiên, có một điểm khác là học sinh tiểu học và phổ thông cơ sở (từ lớp 1 đến lớp 9) có thể lựa chọn thi vào gymnazium (một dạng trường phổ thông trung học chuyên) từ năm học lớp 5, lớp 7 hoặc lớp 9.

Học sinh tiểu học và phổ thông cơ sở ở Séc có thể lựa chọn thi vào gymnazium.

Sau khi tốt nghiệp phổ thông cơ sở, những học sinh không thi vào gymnazium có thể lựa chọn xin vào học các trường dạy nghề (khoảng 2 - 3 năm) hoặc trung học chuyên nghiệp (4 năm). Các trường trung học chuyên nghiệp này sẽ chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học cao hơn hay ra đi làm.

Sau khi học xong phổ thông trung học hoặc trung học chuyên nghiệp, học sinh phải thi tốt nghiệp để lấy bằng Maturita (Bằng tốt nghiệp phổ thông trung học), là tiền đề để các em có thể thi đại học.

Các học sinh trường dạy nghề có thể tham dự chương trình học giáo dục sau trung học phổ thông để có cơ hội nhận bằng Maturita và nâng cao trình độ học vấn

Bên cạnh đó, học sinh tốt nghiệp phổ thông trung học có thể học lên cao đẳng (3 năm). Dạng đào tạo này tiếp tục phát triển trình độ trung học và cung cấp những kiến thức phổ thông cũng như chuyên ngành, đồng thời cả thực hành chuyên ngành để có thể ra làm việc.

Các trường đại học ở Séc gồm dạng trường công lập, trường quốc gia (kể cả các trường quân đội và cảnh sát) - đào tạo bậc cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ và trường dân lập - không đào tạo bậc tiến sĩ. Điều kiện để được nhận vào học là đã tốt nghiệp trung học và đỗ kỳ thi tuyển sinh.

Kỳ thi tốt nghiệp phổ thông trung học là bắt buộc, được tổ chức thống nhất cho tất cả học sinh trên toàn quốc. Kỳ thi này bao gồm đề thi chung (quốc gia) và đề thi riêng (do nhà trường ra đề thi).

Đề thi chung gồm hai môn thi bắt buộc là tiếng Séc, văn học, toán hoặc ngoại ngữ (tùy theo từng năm) và một môn thi tự chọn là ngoại ngữ hoặc toán (tùy theo từng năm). Đề thi riêng gồm 2 - 3 môn thi bắt buộc và 1 - 2 môn thi tự chọn tùy từng trường quy định.

Những học sinh không qua được kỳ thi tốt nghiệp phổ thông trung học ngay sau khi kết thúc năm học sẽ có cơ hội được thi lại vào thời gian sau kỳ nghỉ hè.

Việc tuyển sinh vào các trường đại học công lập của Séc được tiến hành trên cơ sở thi tuyển hoặc xét tuyển theo kết quả thi Maturita. Học sinh đạt kết quả xuất sắc kỳ thi Maturita có thể được xét tuyển thẳng vào đại học. Một số trường tổ chức thi tuyển theo nhu cầu của trường; một số trường không tổ chức thi tuyển thì tuyển sinh căn cứ vào kết quả kỳ kiểm tra SCIO (kiểm tra kiến thức toán, khoa học tự nhiên, kiến thức xã hội tổng hợp). Kỳ kiểm tra SCIO do Bộ Giáo dục ủy quyền cho một viện hay trung tâm nghiên cứu giáo dục nào đó tổ chức vài đợt trong một năm để thí sinh có thể đạt được kết quả cao nhất.

Số lượng sinh viên trúng tuyển được xác định theo khả năng đào tạo của trường và theo các chương trình giáo dục của Bộ Giáo dục, thanh niên và văn hóa thể chất CH Séc.

Hệ thống giáo dục của Séc không hạn chế số lượng đơn xin thi vào, vì thế thí sinh có thể đồng thời xin thi vào học một số chuyên ngành hay một số trường đại học. Việc lựa chọn trường đại học là cần thiết trước khi đăng ký thi.

Các trường đại học công lập mang tính chuyên ngành như nghệ thuật, kiến trúc, thiết kế, điêu khắc, điện ảnh, sân khấu, âm nhạc... tiến hành các chương trình tuyển sinh sớm hơn nửa năm so với các trường đại học khác. Sở dĩ như vậy là vì có rất đông thí sinh đăng ký thi vào các trường này, vì vậy kỳ thi tuyển sinh được tiến hành sớm hơn để những sinh viên không trúng tuyển có khả năng xin thi vào các trường khác ngay trong năm đó.

Ngọc Mai - Trọng Đức (P/v TTXVN tại Séc)