PV báo Tin Tức đã có cuộc trao đổi với ông Vũ Văn Ninh, Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc Chính phủ quyết định tăng giá xăng, dầu và giá bán điện.

Xin Bộ trưởng cho biết cơ sở nào để điều chỉnh giá xăng, dầu và giá điện lần này?

Chúng ta đã kiềm chế giá bán điện quá lâu, nếu lần này không điều chỉnh mà đợi tới khi điều chỉnh một lần cho phù hợp thì có thể gây sốc cho nền kinh tế, tác động lớn tới đời sống xã hội. Nếu phải điều chỉnh một lần thì giá điện có thể tăng tới 62% so với giá hiện hành, tương đương 670 đồng/kWh.

Tuy nhiên, để hạn chế tác động bất lợi đối với nền kinh tế, đời sống của người dân thì lần này Chính phủ chỉ điều chỉnh bước đầu trên nguyên tắc Nhà nước phải lùi khấu hao tới 90%, tức là chỉ tính 10% khấu hao của ngành điện vào giá thành. Thứ hai, dừng thu một số khoản phí ví dụ như phí môi trường.

Thứ ba là ngành điện tạm thời chưa có lãi, chưa tính lãi vào giá thành. Thứ tư là giá than bán cho ngành điện vẫn ở mức thấp. Thứ năm là các khoản lỗ lớn trước đây của ngành điện tiếp tục được khoanh lại. Do vậy, mức điều chỉnh rất nhỏ, chỉ 165 đồng/kWh.

Với giá xăng dầu cũng vậy, giá xăng dầu của chúng ta đã đi theo tín hiệu thị trường từ cuối năm 2009, đến cuối năm 2010, tình hình lạm phát tăng nhưng Chính phủ có chủ trương chưa điều chỉnh giá. Chính vì bị kìm nén giá nên ngành xăng dầu gặp nhiều khó khăn, giá xăng ở Việt Nam bán thấp hơn so với Lào tới 8.000 đồng/lít. Nếu phải điều chỉnh thì chúng ta phải điều chỉnh khoảng 6.400 đồng/lít, nhưng Chính phủ cũng thấy rằng, nếu điều chỉnh như vậy sẽ tác động xấu tới kinh tế xã hội.

Do vậy, việc điều chỉnh giá xăng lần này cũng chỉ là điều chỉnh bước đầu. Việc điều chỉnh lần này dựa trên nguyên tắc là lùi thuế nhập khẩu xăng, dầu từ mức 2-5% về 0%; thứ hai, ngành xăng, dầu cũng tạm thời chưa tính lãi, thứ ba là toàn bộ lỗ cũ vẫn “treo” lại. Trên tinh thần đó, Chính phủ chỉ điều chỉnh giá xăng tăng 2.900 đồng/lít, vẫn thấp hơn giá xăng tại Lào khoảng 5.000 đồng/lít.

Chúng ta lựa chọn bước đi như vậy là phù hợp và hợp lý trong bối cảnh hiện nay.

Trong Nghị quyết của Chính phủ về việc kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô có đề cập đến việc tăng thu và giảm chi. Vậy Bộ Tài chính làm thế nào để hoàn thành được nhiệm vụ này?

Đây cũng là vấn đề phức tạp và khó khăn, nhưng chúng tôi sẽ tăng cường biện pháp chống thất thu cho ngân sách và quản lý để chống nợ đọng thuế. Thứ hai là tập trung chống chuyển giá, nhất là các doanh nghiệp FDI. Vừa rồi chúng ta cũng đã làm tương đối thành công và huy động được một nguồn lớn cho ngân sách bằng việc kiểm soát buôn lậu qua biên giới. Nếu quản lý tốt được những phần này thì khả năng tăng thu ngân sách năm nay đạt mức Chính phủ đề ra là 7-8%. Trên cơ sở đó thì chúng ta có thể giảm mức bội chi từ 5,3% xuống dưới 5%.

Trên cơ sở của Nghị quyết này thì đâu sẽ là phần việc khó khăn nhất của ngành tài chính trong năm nay, thưa Bộ trưởng?

Khó khăn nhất là kiềm chế lạm phát, kiểm soát giá cả thị trường trong nước. Giá hàng hóa thế giới hiện tăng rất nhanh và mạnh, mà có tới 70% nguyên, nhiên vật liệu đầu vào cho sản xuất chúng ta phải nhập khẩu. Do vậy, việc kiểm soát giá là khá phức tạp. Vì thế, ngoài các chính sách vĩ mô của các bộ, ngành ở Trung ương, thì cần sự ra quân đồng bộ ở các địa phương. Vấn đề tăng thu và tiết kiệm chi trong bối cảnh hiện nay cũng đòi hỏi sự đồng thuận của toàn hệ thống chính trị thì mới thực hiện được.

Xin cảm ơn ông!

Hữu Vinh (ghi)