Quân đội Ghinê Bítxao ngày 13/4 tiết lộ lý do tiến hành đảo chính tại quốc gia Tây Phi này là vì “một thỏa thuận quân sự bí mật” được cho là được chính phủ Ghinê Bítxao ký với Ăngôla. Đây là tuyên bố đầu tiên của quân đội trên đài phát thanh quốc gia, một ngày sau vụ binh biến ở Ghinê Bítxao.

Tổng thống Ghinê Bítxao, Raimundo Pereira. Ảnh: AFP/ TTXVN

Trước đó, tối 12/4, binh sĩ quân đội Ghinê Bítxao đã tấn công dinh thự của Thủ tướng Carlos Gomes, chiếm giữ trụ sở của đảng cầm quyền và đài phát thanh quốc gia. Trong một thông điệp phát trên đài phát thanh quốc gia, quân đội Ghinê Bítxao tuyên bố đã tiếp quản chính phủ. Có tin Tổng thống lâm thời Raimundo Pereira đã bị bắt giữ.

Giao tranh đã diễn ra trên các đường phố của thủ đô Bítxao tối 12/4. Toàn thành phố bị cắt điện. Một cảnh sát bảo vệ dinh thự của thủ tướng cho biết các binh sĩ nổi loạn đã sử dụng súng phóng lựu tấn công tòa nhà. Tuy nhiên, hiện chưa rõ tung tích của Thủ tướng Gomes. Một nguồn tin quân đội cho biết các binh sĩ đang tìm ông Gomes.

Bạo động diễn ra trong bối cảnh Ghinê Bítxao chuẩn bị tổ chức vòng hai cuộc bầu cử tổng thống gây tranh cãi, dự kiến vào ngày 29/4 tới. Trong cuộc bầu cử vòng một ngày 18/3, không có ứng cử viên nào giành được số phiếu áp đảo.

Phản ứng trước diễn biến tại Ghinê Bítxao, ngày 13/4, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lưu Vi Dân tuyên bố Trung Quốc cảm thấy "sốc" trước cuộc đảo chính ở quốc gia Tây Phi này. Ông Lưu cho biết Trung Quốc "quan ngại về ảnh hưởng" của cuộc đảo chính đối với tình hình chính trị và an ninh tại Ghinê Bítxao. Mỹ cùng ngày kêu gọi thiết lập lại sự kiểm soát dân sự tại Ghinê Bítxao.

Trong khi đó, Cộng đồng kinh tế các quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã tuyên bố "lên án bất cứ âm mưu đảo chính nào tại Ghinê Bítxao". Ngoại trưởng Cốt Đivoa Daniel Kablan Duncan cho biết "ECOWAS có đủ khả năng can thiệp" ở Ghinê Bítxao cũng như Mali - nơi các phần tử Hồi giáo cực đoan trà trộn vào phiến quân người Tuareg đang chiếm giữ miền bắc và tuyên bố độc lập.

H.H