Sau chuyến thăm Tripôli và đánh cờ với nhà lãnh đạo Libi Moamer Kadhafi, Chủ tịch Liên đoàn Cờ vua Thế giới Kirsan Ilyumzhinov đã thông báo với các phương tiện truyền thông của Nga rằng ông Kadhafi đã sẵn sàng đàm phán với NATO và lực lượng đối lập. Theo mạng phân tích thông tin tình báo chiến lược Stratfor của Mỹ, Ilyumzhinov đang cố gắng dàn xếp một "ván cờ" hòa cho Kadhafi khi đặt mình vào vị trí trung gian hòa giải cho cuộc khủng hoảng ở Libi.

Chủ tịch Liên đoàn Cờ vua Thế giới Kirsan Ilyumzhinov. Anh: AFP-TTXVN

Theo Stratfor, Kadhafi chưa bao giờ thể hiện ý định rời Libi. Có thể nhà lãnh đạo Libi này vẫn nghĩ một ngày nào đó, ông có thể giành lại phần lãnh thổ đã mất từ tháng 2/2011. Tuy nhiên, trên thực tế, lựa chọn tốt nhất mà ông có thể hy vọng là duy trì quyền lực ở một phần của đất nước Libi. Kadhafi đang hy vọng ông có thể "tồn tại" lâu hơn quyết tâm chính trị của Oasinhtơn và châu Âu trong việc duy trì chiến dịch không kích, và khi đó ông ta có thể gây sức ép đối với các cuộc đàm phán để chấm dứt xung đột và ông vẫn nắm giữ quyền kiểm soát một phần lãnh thổ.

Điều không ai có thể nói chắc là Kadhafi có thể trụ được bao lâu và NATO duy trì quyết tâm chính trị để tiếp tục chiến dịch chống lại nhà lãnh đạo này được bao lâu. Điều rõ ràng là hiện chưa có ý định nghiêm túc nào trong việc trang bị vũ khí và huấn luyện cho lực lượng nổi dậy để họ thực hiện các công việc của phương Tây. Điều này có nghĩa là hy vọng thay đổi chế độ ở Libi dựa vào các máy bay của NATO hay khả năng các thành viên trong chế độ Kadhafi tự lật đổ ông. Cuối cùng các cuộc đối thoại sẽ diễn ra vì không nước nào sẵn sàng đưa bộ binh vào Libi hay có thể duy trì việc không kích mãi.

Mátxcơva hiểu rõ điều đó và dường như đang cố gắng để trở thành trung gian hòa giải, không chỉ giữa Tripôli với lực lượng nổi dậy, mà cả giữa Tripôli với phương Tây. Ngay từ đầu, Nga đã lên tiếng phản đối việc can thiệp vào Libi. Chiến dịch không kích Libi của NATO đã tạo cho Mátxcơva cơ hội quay lại lập trường đối đầu quen thuộc với phương Tây. Tuy nhiên, Nga biết cách quay trở lại như thế nào trong tư thế tấn công khi nước này muốn và có thể thực hiện vị trí là nhà trung gian hòa giải. Không có nước nào ở vị trí tốt hơn Nga để thực hiện vai trò này và Mátxcơva cũng muốn tận dụng cơ hội này. Việc Đức từ chối tham gia chiến dịch không kích đã để lộ rạn nứt lớn trong NATO và điều đó có lợi cho lợi ích của Nga. Nga cũng có lợi ích chiến lược trong việc đặt mình vào vị thế có thể khai thác được các nguồn năng lượng của Libi.

Từng là Tổng thống nước Cộng hòa Camikia thuộc Nga, Ilyumzhinov có quan hệ với Điện Cremli, cũng như Cơ quan Tình báo Nga. Ilyumzhinov nói chuyến thăm của ông không phải do Mátxcơva chỉ đạo, nhưng thừa nhận rằng ông có thông báo cho Mikhail Margelov, Phái viên của Tổng thống Medvedev phụ trách châu Phi, trước khi đi. Ilyumzhinov đến Tripôli với tư cách Chủ tịch Liên đoàn Cờ vua Thế giới và được Mohammed, con trai của Kadhafi và là Chủ tịch Liên đoàn Cờ vua và Ủy ban Olympic Libi mời. Tuy nhiên, Ilyumzhinov hoạt động như là một công cụ ngoại giao của Nga. Mátxcơva sử dụng một phái đoàn "không chính thức" để thăm dò vì nhiều lý do, thứ nhất là để kiểm tra tình hình của Kadhafi, đồng thời tránh phản ứng quốc tế. Do đó, nếu những tuyên bố của Ilyumzhinov là chính xác, cánh cửa để Mátxcơva chính thức bắt đầu công việc hòa giải ở Libi đã mở.

TTK