Chúng tôi có mặt tại một chợ phiên ở xã Bằng Thành, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn. Không khó để nhận ra sự có mặt của rất nhiều sạp bán tân dược. Thuốc ở đây được bày tràn lan cùng rau cỏ và các loại nông sản khác. Có đủ các loại, từ thuốc bôi ngoài da, đến thuốc uống trị ho, cảm cúm, kháng sinh; thậm chí có cả những viên thuốc màu vàng không rõ nguồn gốc, được đóng gói đơn giản trong các túi nilon mà chúng tôi được giới thiệu là thuốc... tăng lực, dùng cho trẻ em và người ốm với giá chỉ 5.000 đồng/túi.
Thuốc tân dược được bày tràn lan tại một chợ phiên ở xã Bằng Thành, huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn. |
Không có tủ thuốc, cũng chẳng cần bảng giá niêm yết hay đơn thuốc của bác sỹ, thậm chí người bán còn kiêm luôn cả việc tư vấn cho người bệnh. Lý giải cho việc bán thuốc bằng... mẹt ngoài chợ, một người bán thuốc cho biết: "Người dân quanh đây vẫn mua thuốc như vậy, chúng tôi bán thuốc bằng giá ở các cửa hiệu và chất lượng như nhau, chủ yếu phục vụ những người ngại đường xa để ra ngoài thị trấn nên mang vào chợ bán".
Cùng với các loại tân dược, các loại thuốc đông y, thuốc từ cây lá cũng được bày bán khá nhiều ở chợ Bằng Thành này. Những người bán thuốc chủ yếu là người dân tộc ở quanh vùng. Khi được hỏi về công dụng chữa bệnh, phần lớn người bán đều cho biết có thể trị được... bách bệnh, từ các bệnh đơn giản đến cả các bệnh nan y. Bà Sằm Thị Lý, một người bán thuốc cho biết: "Thuốc là do tự mình đi lấy về, chế theo phương thức gia truyền, công dụng thì có rất nhiều, từ chữa dạ dày, chữa bệnh gan, thận... đủ cả".
Nguyên nhân người dân lựa chọn mua thuốc ngoài... chợ một phần do đường sá không thuận tiện và trình độ dân trí còn thấp. Họ chỉ nghĩ đơn giản là có bệnh thì dựa theo kinh nghiệm dân gian hoặc nghe người này mách dùng thuốc nào khỏi thì đi mua. Một lý do nữa là việc tuyên truyền của các ngành chức năng chưa tốt. Đây thực sự là một điều đáng ngại trong việc chăm sóc sức khỏe cho những người dân vùng cao hiện nay.
Thạc sỹ Hoàng Văn Linh, Phó Giám đốc Sở Y tế Bắc Kạn cho biết: Sở đã nhiều lần kiểm tra đột xuất và thu giữ, nhưng tình trạng này vẫn tiếp tục diễn ra. Để giải quyết vấn nạn này, cần sự vào cuộc quyết liệt hơn của chính quyền và ngành quản lý thị trường tại địa phương, đồng thời khuyến cáo bà con khi có bệnh phải đi khám ở các trung tâm y tế và nên đến các hiệu thuốc được cấp phép mua thuốc theo đơn của bác sỹ.
Trên thực tế, việc bán thuốc ngoài chợ đã diễn ra từ lâu và cũng không phải chỉ ở chợ Bằng Thành mới có. Rõ ràng, đây là một vấn đề không mới, nhưng để giải quyết được thực trạng này, cần có sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền và các lực lượng chức năng trong cả khâu tuyên truyền lẫn xử lý.
Bài và ảnh: Hoàng Nam - Công Luận