09:07 17/09/2014

Có khả thi?

Những quy định được đưa ra trong dự thảo Nghị định về quản lý sản xuất, kinh doanh bia của Bộ Công Thương đang gây tranh cãi trong dư luận, trong đó có quy định cấm bán bia cho một số nhóm đối tượng.

Những quy định được đưa ra trong dự thảo Nghị định về quản lý sản xuất, kinh doanh bia của Bộ Công Thương đang gây tranh cãi trong dư luận, trong đó có quy định cấm bán bia cho một số nhóm đối tượng. Cụ thể, thương nhân kinh doanh bia không được bán bia cho người dưới 18 tuổi, người có biểu hiện say rượu bia, phụ nữ có thai hoặc đang trong thời gian cho con bú.


Sự cảnh báo là không thừa, nhưng điều dư luận quan tâm là các quy định cấm nêu trong dự thảo liệu có khả thi khi đi vào cuộc sống. Vẫn biết, dự thảo Nghị định mới đang trong giai đoạn lấy ý kiến đóng góp, cũng nhằm tạo khung hành lang pháp lý hạn chế tối đa việc lạm dụng sử dụng bia và để bảo đảm sức khỏe cho chính những người mua bia. Tuy nhiên, điều băn khoăn là làm thế nào để xác định được đối tượng hạn chế bán bia như quy định của dự thảo Nghị định, chẳng hạn như phụ nữ có thai ở những tháng đầu, hay đang cho con bú, việc áp dụng vào thực tế rất khó. Bởi người kinh doanh sẽ không có cơ sở nào để xác định, nhận diện phụ nữ mang thai, phụ nữ đang cho con bú hay người có bệnh lý về lạm dụng rượu bia. Mặc khác, vấn đề đặt ra là ai sẽ quản lý, giám sát và xử phạt?


Những năm gần đây, đã có rất nhiều quy định hạn chế lạm dụng bia rượu, nhưng những quy định này rất khó đi vào cuộc sống, bởi chưa có luật với quy định cụ thể và chế tài mạnh. Bên cạnh đó, trong nhiều văn bản pháp luật về kinh doanh, bảo vệ sức khỏe bà mẹ trẻ em, hay Nghị định 94 về kinh doanh và sản xuất bia rượu cũng đã đề cập việc cấm bán rượu cho trẻ, nhưng văn bản mới chỉ “nằm trên giấy”, bởi lực lượng chức năng không thể kiểm tra, kiểm soát hết được các điểm bán rượu, bia. Hơn nữa, làm thế nào để giám sát, xử phạt được những người cố ý bán bia cho người dưới 18 tuổi, người có biểu hiện say rượu bia, phụ nữ có thai hoặc đang trong thời gian cho con bú? Rồi mức xử phạt ra sao… đều không dễ thực hiện.


Đề xuất cấm bán bia cho người dưới 18 tuổi, người có biểu hiện say rượu bia, phụ nữ có thai hoặc đang trong thời gian cho con bú, khiến không ít người liên tưởng đến quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng. Theo Luật Phòng chống tác hại của thuốc lá (có hiệu lực từ tháng 5/2013), mức phạt đối với các hành vi hút thuốc lá tại nơi cấm sẽ bị phạt tiền từ 100.000 - 300.000 đồng; phạt tiền từ 500.000 đồng đến 2 triệu đồng nếu cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi… Luật quy định là vậy, nhưng việc xử phạt lại bị buông lỏng. Đã hơn một năm trôi qua, chưa có bất cứ trường hợp nào bị phạt. Liệu quy định không được bán bia cho người dưới 18 tuổi, người có biểu hiện say rượu bia, phụ nữ có thai hoặc đang trong thời gian cho con bú, có khả thi?


Những việc vừa nêu đã phản ánh một thực tế, có rất nhiều chính sách đã không thể đi vào cuộc sống. Điều này không chỉ làm ảnh hưởng đến hiệu lực của pháp luật mà còn ảnh hưởng rất lớn đến uy tín quốc gia. Với dự thảo Nghị định về quản lý sản xuất, kinh doanh bia, nhiều ý kiến cho rằng, muốn hạn chế tình trạng lạm dụng bia ở Việt Nam, biện pháp tốt nhất là tăng thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng này. Đây mới là mấu chốt của vấn đề, bởi không ở đâu mua bia (cả rượu) lại dễ và rẻ như ở Việt Nam; cũng chưa bao giờ việc thành lập một công ty, nhà máy, xí nghiệp sản xuất, kinh doanh sản phẩm bia lại dễ dãi như hiện nay.


Yến Nhi