Một thực đơn giàu dinh dưỡng của NASA gồm thịt lợn muối xông khói, bánh quy bơ dừa và khoai tây chiên, có thể sẽ khiến các nhà du hành quá nặng nề khi bước ra khỏi tàu vũ trụ để đặt chân xuống Hành tinh Đỏ.
"Bước chân nhỏ" của các nhà du hành vũ trụ trên sao Hỏa có thể sẽ khá nặng nề. |
NASA hiện đang tính toán một “thực đơn sao Hỏa” nhằm đảm bảo các nhà du hành vũ trụ chắc chắn sẽ không bị rơi vào tình trạng dinh dưỡng kém trong sứ mạng kéo dài hàng năm trời đến Sao Hỏa và trở về trái đất vào năm 2030.
Bà Maya Cooper, một nhà nghiên cứu cấp cao tại tập đoàn Lockheed Martin, đã được mời cộng tác để lên thực đơn cùng với các chuyên gia của NASA, với các món được đề xuất là: thịt lợn muối xông khói với đậu phụ, trứng sốt, bánh caramel, bánh chanh, khoai tây chiên và bánh quy bơ dừa.
Tuy nhiên, khi tàu vũ trụ đổ bộ tới hành tinh Đỏ, thực đơn nói trên có thể sẽ khiến các nhà du hành khá nặng nề để có thể đặt “bước chân nhỏ” tiếp theo xuống bề mặt sao Hỏa.
Dự tính các phi hành gia sẽ mất 6 tháng để tới sao Hỏa. Sau đó họ sẽ ở lại đây trong 18 tháng và mất thêm 6 tháng nữa để trở về Trái đất. Hầu hết thực phẩm dành cho họ sẽ là “thực phẩm vũ trụ” kiểu cổ điển, được đóng hộp và đông khô. Tuy nhiên, cũng có một số món tươi như rau củ mà các phi hành gia sẽ tự trồng trong nhà kính khi họ đến sao Hỏa. Những thứ rau củ này được trồng bằng phương pháp thủy canh trong nhà kính, để tiết kiệm thể tích và giúp tăng trưởng nhanh.
Nhà khoa học dinh dưỡng Maya Cooper (trái) và cộng sự Monica Leong đang chuẩn bị cho món pizza chay. |
Các nhà du hành sẽ mang theo nhiều giống rau quả, từ cà rốt cho đến ớt. Họ sẽ chăm sóc vườn rau của mình và sử dụng thành quả của nó, kết hợp với các nguyên liệu khác mang từ trái đất như lạc và đồ gia vị để chuẩn bị bữa ăn.
Thực đơn của Maya Cooper dường như được tính toán để đảm bảo các nhà du hành sẽ không bị thiếu chất dinh dưỡng. Bà cho biết: “Một bữa sáng điển hình của họ sẽ bao gồm bánh kếp, đậu phụ kèm thịt muối xông khói và trứng sốt. Với bữa trưa, các nhà du hành sẽ dùng salat cà chua ăn kèm súp và khoai tây chiên. Sau đó, bữa tối sẽ là món thịt bê với nước sốt kem chua, ăn với bánh mì, rau bina, và tráng miệng bằng bánh caramel hoặc bánh chanh…
Ưu tiên hàng đầu của các chuyên gia lên thực đơn là đảm bảo các nhà du hành nhận được đầy đủ lượng chất dinh dưỡng, calo và chất khoáng để duy trì sức khỏe thể chất tốt cho hành trình. Tuy nhiên, thực đơn cũng phải đảm bảo sức khỏe tinh thần của các phi hành gia. Bà Cooper đưa ra ví dụ, việc ăn một số thực phẩm truyền thống, như khoai tây nghiền hay thịt gà tây trong Lễ Tạ ơn giúp cải thiện tâm trạng của cọ người và khiến họ cảm thấy dễ chịu hơn. Trong quá trình lựa chọn thực phẩm, bà cũng rất chú trọng chọn những món ăn quen thuộc và yêu thích khi ở nhà. Đó là lý do có khoai tây nghiền bơ tỏi hay khoai tây chiên và bánh quy bơ dừa trong thực đơn.
Họ hy vọng các nhà du hành có thể làm cho bữa ăn của mình phong phú hơn với những sản phẩm thủy canh trên sao Hỏa. |
“Chúng tôi không muốn các món ăn quá xa lạ đến mức trở thành khó chịu đối với phi hành đoàn khi họ đang trong chuyến đi dài ngày tới sao Hỏa. Sao Hỏa là một nơi hoàn toàn khác, vì nó ở quá xa”, bà Cooper giải thích. “Chúng ta không có lựa chọn kiểu như 6 tháng một lần lại đưa phi thuyền mang thêm thực phẩm lên đó như với Trạm vũ trụ quốc tế (ISS)”.
Hiện nay, các nhà du hành lên ISS có rất nhiều lựa chọn cho bữa ăn hằng ngày, với khoảng 100 lựa chọn khác nhau, trong đó có cả kem. Nhưng với sao Hỏa thì tất cả những gì được chuẩn bị là những đồ ăn đã nấu kỹ, ở dạng khô và có thể để trong ít nhất 2 năm. Các thành viên phi hành đoàn sẽ nếm thử thức ăn và sẽ đưa ra tín hiệu OK cuối cùng trước khi con tàu chở họ rời mặt đất.
Tuy nhiên, tình trạng không trọng lượng trong vũ trụ cũng đồng nghĩa, mùi thức ăn cũng giảm sút, do đó, chúng sẽ khá nhạt nhẽo. Mặc dù vậy trên sao Hỏa vẫn có trọng lực nhỏ, cho phép NASA cân nhắc một số thay đổi quan trọng đối với thực đơn vũ trụ hiện nay. Theo tính toán của các chuyên gia, trong hành trình dài ngày đến và ở lại sao Hỏa, các phi hành gia có thể tự canh tác rau củ và nấu nướng một chút để phục vụ chính mình. Mặc dù áp suất khí quyển rất khác với ở trái đất, song họ vẫn có thể đun nước sôi với một chiếc nồi áp suất.
Phi hành gia người Nga, Yuri Gagarin, người đầu tiên bay vào vũ trụ. |
Nhìn lại lịch sử cung cấp thực phẩm vũ trụ, thì người đầu tiên bay vào vũ trụ, nhà du hành Nga, Yuri Gagarin chỉ được ăn thịt nghiền nhừ từ các tuýp thực phẩm giống như ống kem đánh răng khi anh bay trên quỹ đạo trái đất vào năm 1961.
Khi người Mỹ theo sau người Nga lên vũ trụ, họ nhanh chóng phát triển các thực phẩm đông khô. Tuy vậy, các nhà du hành vẫn thấy thực đơn này kém ngon miệng. Trong chuyến bay của Gemini vào năm 1965-66, hương vị món ăn đã được cải thiện, và thực đơn đã phong phú hơn với cốc tai tôm, gà, các loại rau và bánh pudding bơ.
Jerry Linenger, một nhà du hành đã nghỉ hưu từng sống 132 ngày trên trạm ISS vào năm 1997 cho biết, bữa ăn rất quan trọng đối với tinh thần của phi hành gia và việc ăn mãi những món ăn đơn điệu từ ngày này sang ngày khác là rất khó khăn.
Thu Hằng