Chính phủ Malaysia đã thông báo sẽ “cải tổ toàn diện” hãng hàng không quốc gia Malaysia Airlines (MAS) trong bối cảnh MAS đang lâm vào cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất từ trước tới nay, sau thảm họa kép liên quan đến các máy bay số hiệu MH370 và MH17. Trên cơ sở đó, các chuyên gia hy vọng uy tín và chất lượng ngành hàng không Malaysia sẽ sớm được phục hồi trong 5 năm tới.
Các chuyên gia hy vọng uy tín và chất lượng ngành hàng không Malaysia sẽ sớm được phục hồi trong 5 năm tới. Ảnh: AFP/TTXVN |
Thực tế cho thấy MAS là hãng hoạt động yếu kém nhất trong ngành hàng không của Malaysia. Bốn lần cải tổ quy mô lớn chỉ trong 12 năm trở lại đây vẫn không giúp MAS thay đổi tích cực. Bi kịch được đẩy lên đỉnh điểm, khi thảm họa hàng không kép xảy ra khiến hãng rơi vào bước đường cùng. Hiện MAS đang đối mặt nguy cơ quốc hữu hóa khi Khazanah Nasional, quỹ đầu tư nhà nước lớn nhất Malaysia đồng thời là cổ đông chính của MAS, đang lên kế hoạch thâu tóm nốt số cổ phần còn lại.
Đại diện Khazanah cho biết sau khi đã nắm giữ toàn bộ cổ phần MAS, Khazanah sẽ tiến hành một đợt tổng kiểm tra về tình hình hoạt động, tình hình tài chính, nhân sự và các mối quan hệ của MAS. Cuộc cải cách cần sự nỗ lực từ tất cả các bên. Để MAS phục hồi, kinh doanh có lãi, và giữ vững vị trí quan trọng trong nền kinh tế quốc gia, mọi bước đi phải được tiến hành cẩn trọng và đầy đủ.
Bước tiên quyết trong công cuộc cải tổ này là cắt giảm chi phí, vì chỉ tính riêng trong năm 2013, MAS đã thua lỗ 1,3 tỷ ringgit (405 triệu USD). Ngay sau đó vào đầu quý I/2014, MAS lại lỗ thêm 443 triệu ringgit (137 triệu USD). Không những thế, những năm gần đây, khả năng chuyên chở hành khách của MAS gia tăng do hãng trang bị thêm hàng loạt máy bay mới, buộc hãng phải giảm mạnh giá vé nhằm thu hút khách.
Tiếp theo phải kể đến việc cắt giảm nhân lực. Chuyên gia phân tích Jerry Lee của Ngân hàng RHB cho biết tổng số nhân viên của MAS lên tới gần 20.000 người, một con số khá “khủng” nếu đem so sánh với các hãng hàng không khác trong khu vực như Singapore Airlines và Cathay Pacific Airways. Nhưng đây luôn là vấn đề nhạy cảm vì MAS là hãng hàng không quốc doanh. Một giải pháp khác là cắt giảm nhân sự trong đội ngũ phi công và bán bớt các trung tâm bảo dưỡng đang hoạt động sinh lời.
Quy mô ngành hàng không có thể bị thu hẹp, có thêm giám đốc điều hành mới và tần suất bay tới một số địa điểm sẽ giảm đi là những khái quát chung về sự thay đổi của MAS. Có đề xuất cho rằng hãng nên đổi tên nhưng không hy vọng nhiều vào việc cái tên mới sẽ mang lại sự thay đổi toàn diện cho hãng.
Chuyên gia phân tích Brendan Sobie của Trung tâm hàng không CAPA cho biết, MAS không nên đầu tư quá nhiều vào thị trường hàng không giá rẻ để cạnh tranh với hãng hàng không AirAsia, vì AirAsia vốn đã kinh doanh loại hình bay giá rẻ khá thành công ở thị trường Malaysia. Các chuyên gia khác thì nghi ngại việc tái cấu trúc lần thứ năm này chỉ là một mánh lới. Ông Shukor Yusof, người sáng lập Công ty nghiên cứu hàng không Endau Analytics, bày tỏ quan ngại: “Tôi nghi ngờ về sự thành công của lần tái cấu trúc này. Vấn đề then chốt ở đây là chiến lược, mô hình kinh doanh và mục tiêu họ muốn đạt được trong dài hạn sẽ ra sao, thì lại không được chú trọng”.
Kim Dung