Từ 10 năm nay, hệ thống kiểm soát tốc độ tự động bố trí rải rác trên các tuyến đường nước Pháp đã góp phần đáng kể làm giảm tỷ lệ tai nạn giao thông. Đánh dấu một bước ngoặt trong việc kiểm soát tốc độ đường bộ, rađa bắn tốc độ tự động là một thành phần quan trọng trong chính sách an toàn giao thông của Pháp.
Tai nạn giao thông giảm
Từ năm 2003, đã có tổng cộng 4.129 rađa tốc độ được lắp trên hệ thống giao thông đường bộ của Pháp, trong đó có 2.202 rađa cố định. Theo đánh giá của nhà chức trách, chúng đã góp phần giảm tốc độ bình quân xuống khoảng 10 km.
Một rađa kiểm soát tốc độ trên đường cao tốc của Pháp. |
Từ năm 2002 - 2003, số người chết vì tai nạn giao thông đã giảm tới 21%, từ 7.242 người xuống còn 5.731 người. Con số này tiếp tục hạ xuống trong các năm tiếp theo và đến năm 2012, trên cả nước Pháp thống kê chỉ còn 3.842 người chết, mức thấp nhất từ trước đến nay. Giới chuyên môn đánh giá việc triển khai hệ thống rađa kiểm soát tốc độ có ý nghĩa cách mạng không thua kém so với bắt buộc thắt dây bảo hiểm trên xe ôtô, áp dụng từ năm 1973.
Ngay sau khi đắc cử năm 2002, Tổng thống Jacques Chirac đã coi giải quyết an toàn giao thông đường bộ là một ưu tiên quốc gia. Chưa đầy một năm sau, chiếc rađa đầu tiên xuất hiện ở thành phố Ville-du-Bois, ngoại ô thủ đô Paris.
Từ năm 2003 đến 2012 đã có 76 triệu trường hợp vi phạm lỗi tốc độ bị rađa phát hiện cho cảnh sát xử lý, với khoảng 4,2 tỷ euro tiền phạt, một con số khiến cho cánh tài xế phải “nghiến răng”.
Chính vì lẽ đó mà các bốt rađa trở thành đối tượng để trút giận. Không đầy 48 tiếng đồng hồ sau khi lắp đặt, chiếc rađa đầu tiên đã bị phá hoại bằng thanh sắt. Từ năm 2007 đến 2013, gần 1.000 trường hợp cố tình “trả thù” đã được ghi nhận với nhiều hình thức khác nhau: đập vỡ, phun sơn lên ống kính, đốt cháy, mặc dù hình phạt cho các hành vi này không hề nhẹ, có thể lên đến 3 năm tù và bồi thường 45.000 euro.
Thêm nhiều loại rađa mới
Ở Paris và nhiều thành phố ngoại ô, người ta có thể bắt gặp rất nhiều rađa thông báo tốc độ xe mà không phạt. Nếu xe lưu hành trong giới hạn cho phép, bảng điện tử sẽ báo hiệu bằng khuôn mặt xanh mỉm cười, ngược lại sẽ là hình ảnh nhăn nhó khó coi. Những bảng điện tử này sử dụng hiệu ứng Doppler để đo vận tốc của xe và chỉ đơn thuần thông báo cho tài xế biết để chú ý.
Đáng sợ nhất với cánh lái xe là rađa không cố định, được coi là “ác mộng” của những người thích đua tốc độ. Chúng thường được ngụy trang cẩn thận ở ven đường, gần một giao lộ, thậm chí trong một lùm cây ven cao tốc. Thậm chí, từ nay đến cuối năm, cảnh sát Pháp sẽ đưa vào sử dụng rađa di động đặt trên ôtô lưu hành trên đường. Những thiết bị kiểu này sử dụng công nghệ mới có thể chụp ảnh để ghi nhận vi phạm cả lỗi tốc độ, lỗi đỗ xe hay sang đường.
Nước Pháp có hệ thống đường cao tốc thuộc loại hiện đại nhất thế giới, tuyến đường nào cũng bị hạn chế tốc độ dưới 130 km/h. Một số tuyến đường đã bắt đầu đưa vào sử dụng hệ thống rađa kiểm soát chặng. Hai camera đặt cách nhau một quãng đường để ghi biển số và đánh dấu thời gian lưu hành của xe, sau đó tính tốc độ trung bình. Nếu vượt quá giới hạn, sẽ có vé phạt gửi về tận nhà. Cái hay của loại rađa này là không cần “rình rập” thời điểm vượt tốc độ, đồng thời cũng giúp phát hiện ra xe bị ăn cắp, xe tải chạy sai làn hay sang đường không đúng quy định. Ngay cả ở các ngã ba, ngã tư, Pháp cũng có cách kiểm soát tự động hiệu quả bằng các rađa phát hiện vượt đèn đỏ tự động.
Pháp đặt mục tiêu từ nay đến năm 2020 hạ số người chết vì tai nạn giao thông xuống dưới mức 2.000 trường hợp/năm. Mục tiêu này nếu hoàn thành chắc chắn sẽ có phần đóng góp không nhỏ từ hệ thống rađa mới.
Bài và ảnh: Tiến Nhất (P/v TTXVN tại Pháp)