Với mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, UBND tỉnh Yên Bái đã xây dựng và thực hiện Đề án hỗ trợ phát triển chăn nuôi trâu bò cho các hộ nghèo (gọi tắt là đề án bò nghèo). Đề án đã được đa số người dân đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên, việc thực hiện đề án vẫn còn nhiều bất cập dẫn tới tình trạng người dân đã trồng cỏ, làm sẵn chuồng để chờ... bò nghèo.

Gia đình anh Nguyễn Văn Thái, ở xã Cát Thịnh, huyện Văn Chấn (Yên Bái) vay vốn NHCSXH theo Chương trình cho vay hộ sản xuất kinh doanh vùng khó khăn để sản xuất gỗ bóc xuất khẩu.

Để thực hiện chương trình này, UBND tỉnh Yên Bái đã có Quyết định số 348/QĐ-UBND ngày 22/3/2010 về việc phê duyệt Đề án phát triển chăn nuôi trâu, bò cho các hộ nghèo tỉnh Yên Bái giai đoạn 2010-2011. Đến cuối năm 2011, UBND tỉnh tiếp tục ra Quyết định số 1748/QĐ-UBND ngày 15/11/2011 về việc phê duyệt kinh phí thực hiện đề án năm 2012. Theo đó, liên ngành Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Sở Tài chính tỉnh Yên Bái đã có hướng dẫn số 468/HD-LS ngày 27/7/2011 về việc triển khai đề án.

Các huyện, thị trong đề án đã thẩm định và ra quyết định phê duyệt danh sách hộ nghèo do các xã gửi lên để tiến hành thực hiện. Sở Tài chính đã ký Hợp đồng ủy thác đầu tư cho vay theo đề án với chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Yên Bái ngày 21/11/2011 với tổng mức đầu tư cho vay năm 2012 là 7 tỷ 960 triệu đồng. Theo đó, định mức cho hộ nghèo vay tiền mua trâu đực làm giống 15 triệu đồng/con; bò đực 10 triệu đồng/con; trâu cái sinh sản 10 triệu đồng/con và bò cái sinh sản 6 triệu đồng/con. Các hộ nghèo sẽ hưởng lợi từ đề án là được vay tiền tại chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh không phải trả lãi trong 5 năm. Ngoài ra các hộ còn được hỗ trợ 1 triệu đồng làm chuồng trại và 250.000 đồng trồng 1.000 m2 cỏ.

Điều đáng nói là, các hộ chỉ được vay, hỗ trợ tiền khi đã được các cơ quan chức năng nghiệm thu việc mua, làm chuồng hay trồng cỏ để chăn nuôi trâu, bò. Đây chính là nguyên nhân dẫn tới tình trạng chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Yên Bái mặc dù có tiền nhưng vẫn không thể giải ngân được. Còn theo Sở NN & PTNT tỉnh Yên Bái - cơ quan thường trực của Đề án bò nghèo thì do ảnh hưởng của dịch bệnh gia súc những tháng đầu năm nên tiến độ thực hiện dự án bị chậm.

Gia đình chị Hà Thị Cúc ở thôn 4, xã Văn Lãng, huyện Yên Bình là hộ nghèo nằm trong diện hưởng lợi của dự án được vay vốn không tính lãi trong 5 năm để mua một bò đực làm giống cho các hộ trong thôn nuôi bò cái sinh sản. Gia đình chị cũng được hỗ trợ 1 triệu đồng để làm chuồng nuôi bò, cùng trồng cỏ để nuôi bò. Cuối năm 2011, gia đình chị Cúc đã vay tiền hơn 10 triệu đồng của người làng với lãi suất 2,1%/tháng để mua bò và làm chuồng. Đến nay chuồng bò đã bị sập do mưa bão, anh chị lại đi vay thêm để làm lại. Hàng tháng hơn 200.000 đồng tiền lãi phải trả cho chủ nợ, trong khi đó chồng chị phải đi làm thuê mỗi ngày chưa đầy 100.000 đồng. Còn anh Nguyễn Văn Hải ở thôn 6 của xã lại bức xúc: Gia đình anh vay tiền để mua trâu mất 15 triệu đồng, lãi suất 3%/tháng từ cuối năm 2011 với hy vọng sớm được vay tiền của đề án để trả lại cho người ta. Đến nay mỏi mòn chờ Nhà nước cho vay tiền về trả nợ mà không được, trong khi mỗi tháng phải trả 500.000 đồng tiền lãi. Cũng giống như anh Hải, chị Cúc, không ít hộ ở xã Văn Lãng đã trồng cỏ để chờ được vay tiền mua bò đành phải phá cỏ để chuyển sang trồng các cây hoa màu khác.

Tại huyện Lục Yên, chị Nông Thị Hương (thôn Làng Đát, xã Trung Tâm) cho biết: Tháng 5/2010 thôn Làng Đát đã họp và bình xét 2 hộ được hỗ trợ trâu cái theo đề án, gia đình đã triển khai làm chuồng với nền bê tông, cột gỗ, mái bằng tấm lợp xi măng. Tuy nhiên, đến cuối năm 2011 mới được nghiệm thu và được hỗ trợ tiền làm chuồng là 1 triệu đồng và mãi đến bây giờ vẫn chưa được làm thủ tục vay vốn để mua trâu cái. Có chuồng, không có trâu, hiện gia đình tạm thời cho người anh em nhốt nhờ 2 con trâu. Riêng nhà anh Lương Văn Miến ở thôn Lũng Cọ là một trong hai hộ nghèo của thôn nhưng chuồng trâu đã được gia đình dỡ bỏ vì chưa được vay tiền của đề án.

Để giải quyết vấn đề này, UBND tỉnh Yên Bái đã yêu cầu các cơ quan chức năng gấp rút hoàn tất các thủ tục để giải ngân toàn bộ số tiền hỗ trợ của đề án cho các hộ nghèo phát triển chăn nuôi gia súc trước ngày 31/12/2012.

Đức Tưởng