01:19 06/01/2015

Chọn nghề cho con – “cuộc chiến” nội bộ gia đình

Con muốn làm nhiếp ảnh gia còn bố mẹ muốn con trở thành bác sĩ. Con muốn làm đầu bếp trong khi bố mẹ muốn hướng con làm kinh doanh! Những mâu thuẫn trên đôi khi biến việc chọn nghề thành “cuộc chiến” trong nội bộ mỗi gia đình.

Con muốn làm nhiếp ảnh gia còn bố mẹ muốn con trở thành bác sĩ. Con muốn làm đầu bếp trong khi bố mẹ muốn hướng con làm kinh doanh! Những mâu thuẫn trên đôi khi biến việc chọn nghề thành “cuộc chiến” trong nội bộ mỗi gia đình.


Sơ đồ mô tả phân loại tính cách theo MBTI.



Chọn nghề - bài toán “hóc búa”


Tại Hội thảo hướng nghiệp “Thấu hiểu bản thân – Khám phá nghề nghiệp”, vừa được tổ chức tại trường trung học Vinschool, chị Kim Lan khá sốc khi được cậu con trai chia sẻ ước muốn của cậu là trở thành một nhiếp ảnh gia. Chị muốn con trở thành bác sĩ theo truyền thống của gia đình và luôn nghĩ mơ ước của con là “viển vông”.


Còn chị Kiều Bích Hậu cũng đau đầu với cô con gái đang học lớp 10: “Cháu liên tục thay đổi ước mơ, từ làm đầu bếp tới kinh doanh quần áo, mỹ phẩm. Thực ra những gì cháu biết về công việc đó chỉ toàn là “màu hồng”.


Câu chuyện của chị Kim Lan, chị Bích Hậu có lẽ cũng là câu chuyện của mỗi gia đình, mỗi bậc phụ huynh có con học đến bậc phổ thông – đứng trước ngưỡng cửa lựa chọn nghề nghiệp tương lai. Làm sao để mỗi người chọn lựa được một công việc phù hợp với năng lực, sở thích, sở trường của mình là một vấn đề không đơn giản.


Tại buổi hội thảo “Thấu hiểu bản thân – Khám phá nghề nghiệp”, tham chiếu bộ công cụ phân loại tính cách tâm lý MBTI, mỗi học sinh Vinschool được làm một bài trắc nghiệm để tự tìm hiểu, “khám phá” về tính cách, năng lực của chính mình.


Theo ông Giáp Mai Hùng, Giám đốc Tuyển dụng Công ty Intel (Khu vực Châu Á Thái Bình Dương) thì khi chọn nghề, cả phụ huynh lẫn học sinh thường đưa ra những tiêu chí về thu nhập, tương lai nghề nghiệp, cơ hội tăng tiến, nhu cầu xã hội…


Những điều trên là rất quan trọng, nhưng gốc gác của vấn đề “chọn nghề” không nằm ở những thông tin trên mà cần giải đáp câu hỏi “Tôi là ai” để học sinh khám phá được những “ngóc ngách”, khả năng của bản thân để từ đó tìm được những gợi ý về công việc, nghề nghiệp phù hợp.


 Theo một nghiên cứu của Viện Tâm lý học Việt Nam, có tới 58.7% các em học sinh phổ thông chọn nghề do sở thích cá nhân/sở thích cha mẹ mà không hề tính tới sự phù hợp năng lực cũng như nhu cầu nghề của xã hội. Còn theo báo cáo năm 2013 của Sở Lao động, Thương binh & Xã hội TP Hồ Chí Minh thì có tới 30% sinh viên ra trường muốn làm trái ngành và có tới 40% lao động trẻ chọn nghề không phù hợp. Điều đó dẫn tới những con số “báo động” về tỉ lệ thất nghiệp của sinh viên ra trường là 63%, còn tỉ lệ cử nhân làm trái ngành lên tới 70,8%.


Tự khám phá bản thân để chọn đúng nghề

Xác định được tầm quan trọng của công tác hướng nghiệp và với quan điểm “hướng nghiệp càng sớm, học sinh càng chủ động, phụ huynh là đối tác giáo dục quan trọng, cần vào cuộc từ sớm để cùng nhà trường xác định khả năng, mong muốn của các con” nên mới đây, trường Trung học Vinschool đã tổ chức một buổi hội thảo hướng nghiệp mang tên “Thấu hiểu bản thân – Khám phá nghề nghiệp” với sự tham gia của gần 200 học sinh toàn khối 10 cùng với gần 30 người đại diện cho phụ huynh 5 lớp 10.


Tại buổi hội thảo này, tham chiếu bộ công cụ phân loại tính cách tâm lý nổi tiếng MBTI (Myers-Briggs Type Indication), mỗi học sinh được làm một bài trắc nghiệm gồm 50 – 70 câu hỏi được xây dựng khoa học, chặt chẽ về các tình huống lựa chọn giả định để tự tìm hiểu, “khám phá” về tính cách, năng lực của chính mình. Trên kết quả đó kết hợp cùng sự tư vấn của diễn giả, các em sẽ có khái niệm cơ bản về nghề nghiệp phù hợp với xu hướng tính cách của mình.


Buổi hội thảo trên còn giúp phụ huynh nhìn nhận lại vấn đề hướng nghiệp cho con mình. “Rất quan tâm đến hướng nghiệp nhưng không có đủ các kênh thông tin tin cậy để tham khảo, các phụ huynh vẫn thiên về việc lựa chọn nghề nghiệp cho con theo các tiêu chuẩn của bản thân mình như thu nhập tốt, nghề danh giá hơn là lắng nghe suy nghĩ của các con”, diễn giả Nguyễn Cao Trung, chứng chỉ MBTI quốc tế, diễn giả của Hội thảo chia sẻ.


Vì vậy, với sự tham gia của cả phụ huynh và học sinh, cuộc hội thảo tạo cơ hội để hai bên hiểu được nguyện vọng của nhau và cùng tìm tiếng nói chung trong tương lai.


“Điều quan trọng là hiểu được con mình có sở trường, sở đoản ra sao, cũng như ước mong nguyện vọng của các em như thế nào. Từ đó sẽ tìm ra được một giải pháp chung trong đó đáp ứng sở thích của con mà cha mẹ thì yên tâm vì con có thể đạt được thành công. Giúp cha mẹ và các em học sinh gắn kết là điều Vinschool luôn mong muốn” - cô Phan Hà Thủy, Hiệu trưởng Trường Trung học Vinschool chia sẻ.


Hội thảo “Thấu hiểu bản thân – Khám phá nghề nghiệp” sẽ mở đầu cho một loạt hoạt động hướng nghiệp tiếp theo cho học sinh trường Trung học Vinschool. Vinschool kỳ vọng các hoạt động hướng nghiệp kịp thời, cung cấp thông tin và công cụ chính xác sẽ giúp các em khi học đến lớp 12 đã có một nền tảng vững vàng để đưa ra các lựa chọn sáng suốt về công việc tương lai của mình: phù hợp năng lực, ước muốn của bản thân; thuyết phục được cha mẹ và đáp ứng nhu cầu xã hội.


Công cụ trắc nghiệm tâm lý tính cách MBTI

MBTI là tên gọi của Chỉ số phân loại tính cách Myers – Briggs (Myers-Briggs Type Indicator) do hai mẹ con chuyên gia tâm lý người Mỹ - Katharine Cook Briggs và Isabel Briggs Myers - phát triển vào năm 1962 trên nền tảng lý thuyết của nhà tâm thần học nổi tiếng người Đức Carl Jung.


MBTI trả lời câu hỏi tại sao mỗi người trên thế giới đều có cá tính khác nhau. MBTI nhấn mạnh vào sự khác biệt tự nhiên của mỗi người. Thông qua bài kiểm tra gồm 50-70 câu hỏi được xây dựng khoa học, chặt chẽ nhằm tìm hiểu cách thức tư duy, cảm xúc và hành động trong từng tình huống giả định cụ thể, chỉ số MBTI phân loại các cá nhân theo các cặp đặc điểm tính cách cơ bản: hướng ngoại hay hướng nội; cảm giác hay trực giác; lý tính hay cảm tính; nguyên tắc hay linh hoạt.


Với hơn 60 năm phát triển, ngày nay MBTI đang trở nên phổ biến, được dịch ra hơn 30 thứ tiếng trên thế giới và được sử dụng rộng rãi trong các doanh nghiệp cũng như nhiều trường học ở Mỹ, Anh, Singapore như một phương pháp phân loại tính cách chính xác, giúp con người hiểu rõ bản thân và những người xung quanh hoặc tìm được công việc phù hợp.


MBTI1:

MBTI5: Tại buổi hội thảo “Thấu hiểu bản thân – Khám phá nghề nghiệp”, tham chiếu bộ công cụ phân loại tính cách tâm lý MBTI, mỗi học sinh Vinschool được làm một bài trắc nghiệm để tự tìm hiểu, “khám phá” về tính cách, năng lực của chính mình.