1. Với tinh thần đem sức ta mà giải phóng cho ta, nắm vững luận điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin: Cách mệnh muốn thành công trước hết phải có Đảng cách mệnh... Đảng có vững cách mệnh mới thành công, Nguyễn Ái Quốc đã nỗ lực không ngừng xúc tiến công việc chuẩn bị về mọi mặt để thành lập một Đảng Cộng sản chân chính, trang bị cho Đảng lý luận và phương pháp cách mạng tiên tiến để Đảng có thể đảm nhận vị trí lãnh đạo nhân dân Việt Nam đấu tranh giải phóng dân tộc, giải phóng nhân dân.
Việc triển khai mạnh mẽ Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) về xây dựng Đảng được TTXVN bình chọn là một trong 10 sự kiện nổi bật của Việt Nam năm 2012. |
Sự phát triển mạnh mẽ của cách mạng Việt Nam cuối những năm 1920 đặt ra yêu cầu phải có một Đảng Cộng sản chân chính đủ sức đảm nhiệm vai trò lãnh đạo cách mạng. Mùa xuân năm 1930, với sự nhạy bén chính trị đặc biệt của mình, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã kịp thời triệu tập và chủ trì Hội nghị thống nhất các tổ chức cộng sản để thành lập đảng cộng sản duy nhất ở Việt Nam. Người đã phân tích thấu đáo với các đại biểu dự cuộc Hội nghị hợp nhất lịch sử về vai trò, trách nhiệm của những người cộng sản trước vận mệnh dân tộc, về ý nghĩa quan trọng của sự đoàn kết nhất trí giữa những người cộng sản Việt Nam. Các đại biểu đã nhất trí hợp nhất hai tổ chức Đông Dương cộng sản đảng và An Nam cộng sản đảng thành Đảng Cộng sản Việt Nam, thông qua Chính cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt và Điều lệ vắn tắt của Đảng do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc soạn thảo. Đây là sự kiện trọng đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam, đánh dấu việc chấm dứt tình trạng khủng hoảng về đường lối cứu nước ở Việt Nam trong mấy chục năm. Từ mùa xuân năm 1930, lịch sử cách mạng Việt Nam, lịch sử dân tộc Việt Nam chuyển sang trang mới.
Trải qua 15 năm đấu tranh kiên cường, vượt qua mọi sự khủng bố khốc liệt của kẻ thù và cả những sự ấu trĩ “tả” khuynh của chính mình, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam từng bước xây dựng lực lượng, đón đúng thời cơ, giành lại được độc lập dân tộc trong Tổng khởi nghĩa thành công làm nên thắng lợi Cách mạng Tháng Tám 1945 lịch sử. Những chặng đường cách mạng sau đó tiếp tục để bảo vệ nền độc lập mới giành lại được, bảo vệ những quyền thiêng liêng cơ bản của mỗi con người, xây dựng đất nước từng bước phát triển đi lên đều gắn liền với vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và tên tuổi người con ưu tú của dân tộc: Hồ Chí Minh.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam, ngay từ khi mới ra đời, được vũ trang bằng lý luận cách mạng giải phóng dân tộc đúng đắn của Hồ Chí Minh, với Cương lĩnh cách mạng đúng đắn, sáng tạo đã trở thành tổ chức đại biểu cho quyền lợi của giai cấp và của cả dân tộc. Những thắng lợi có ý nghĩa lịch sử của nhân dân Việt Nam đều bắt nguồn từ sự lãnh đạo đúng đắn, từ việc xây dựng Đảng xứng đáng với vai trò lãnh đạo nhân dân đấu tranh giành lấy những quyền lợi của mình và là người bảo vệ kiên quyết nhất những lợi ích của nhân dân. Những điều này nêu bật tính nhân dân của Đảng, nhấn mạnh mối quan hệ khăng khít Đảng - Dân, Dân - Đảng là cội nguồn sức mạnh của Đảng. Đảng không xác định (và không bao giờ được phép xác định) cho mình một khu vực lợi quyền riêng. Mọi hành động của Đảng đều tuân theo và nhằm thực hiện những ý nguyện của toàn dân như Bác Hồ vẫn nhấn mạnh với các cán bộ, đảng viên: “Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài. Nó phải làm tròn nhiệm vụ giải phóng dân tộc, làm cho Tổ quốc giàu mạnh, đồng bào sung sướng”[1].
Để bảo đảm cho Đảng hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình, đại biểu cho lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, thực hiện thành công vai trò lãnh đạo toàn dân xây dựng một xã hội tốt đẹp, cần nhấn mạnh rằng: Phải xây dựng Đảng trong mối liên hệ chặt chẽ với quần chúng. Để làm được điều này, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: Cán bộ, đảng viên “phải hòa mình với quần chúng thành một khối, hiểu quần chúng, lắng nghe ý kiến của quần chúng”, phải gương mẫu trước quần chúng từ lời nói đến việc làm, phải thật sự tôn trọng quyền làm chủ của nhân dân... có như vậy mới tổ chức tuyên truyền và động viên được quần chúng hăng hái thực hiện những chính sách và nghị quyết của Đảng. Mặt khác, thông qua những phong trào cách mạng của quần chúng mà rèn luyện, xây dựng Đảng, phát triển cũng như sàng lọc đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Được Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, Đảng Cộng sản Việt Nam đã trở thành một Đảng cách mạng chân chính, giữ vững vai trò lãnh đạo nhân dân Việt Nam hoàn thành thắng lợi cách mạng giải phóng dân tộc và đưa đất nước từng bước tiến lên. Vinh dự và trách nhiệm đó có được trước hết là do Đảng đã đáp ứng được những yêu cầu khách quan của cách mạng và được đông đảo quần chúng tin tưởng. Những thắng lợi mang ý nghĩa lịch sử và tính thời đại của nhân dân Việt Nam đều bắt nguồn từ đường lối cách mạng đúng đắn của Đảng, từ việc xây dựng Đảng xứng đáng và hoàn thành tốt vai trò là người lãnh đạo nhân dân trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc để đi tới chủ nghĩa xã hội. Mục tiêu ấy trước kia đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh nêu lên ngắn gọn trong sáu chữ: Độc lập - Tự do - Hạnh phúc, ngày nay được Đảng bổ sung thêm: Xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
3. Một nhân tố quyết định bảo đảm Đảng giữ vững uy tín và địa vị lãnh đạo là việc Đảng khẳng định được mình là bộ phận ưu tú nhất, tiên phong nhất - Đảng phải tiêu biểu cho trí tuệ, danh dự, lương tâm của dân tộc và thời đại - hoặc theo cách nói của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong Báo cáo Chính trị tại Đại hội toàn quốc lần thứ III của Đảng (9/1960): Đảng (phải) là đạo đức, là văn minh.
Ngọn cờ chính nghĩa thể hiện khát vọng về những quyền lợi chính đáng của dân tộc, của con người về một xã hội không có sự áp bức nô dịch dân tộc, không có sự phân biệt đối xử giữa con người... đã được Đảng Cộng sản Việt Nam giương cao trong cuộc đấu tranh kiên cường, bền bỉ của nhân dân Việt Nam giành độc lập dân tộc và chống lại hai cuộc xâm lược của chủ nghĩa thực dân cũ và mới.
Trong công cuộc đổi mới, xuất phát từ đổi mới tư duy, Đảng đã tìm ra con đường và bước đi thích hợp để đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng, từng bước tiến lên trong xu thế hội nhập và phát triển trong những hoàn cảnh hết sức khó khăn của một thế giới đầy biến động cuối thế kỷ XX. Những năm đầu thế kỷ XXI, Việt Nam tiếp tục giữ vững ổn định về chính trị, phát triển về kinh tế. Nhân dân Việt Nam vẫn đi đúng hướng trên con đường đã lựa chọn của mình, xác lập được vị thế ngày càng quan trọng trên diễn đàn quốc tế và khu vực.
Đảng lãnh đạo bằng đường lối đúng đắn, bằng sự vận động thuyết phục quần chúng và đặc biệt quan trọng là bằng sự nêu gương của mỗi cán bộ, đảng viên. Nêu gương chính là nêu những gương về đạo đức để mọi người tin tưởng và noi theo. Đạo đức của Đảng phải tiêu biểu cho đạo đức xã hội. Đạo đức của Đảng cũng nằm trong đạo đức xã hội chứ không phải ở đâu đó xa vời và trừu tượng. Những giá trị tốt đẹp trong đạo đức truyền thống dân tộc cần được kết hợp với những giá trị đạo đức cách mạng đã được Đảng xây dựng và gìn giữ 83 năm qua: Tinh thần xung phong, gương mẫu; lòng trung thành với lý tưởng; tinh thần tự giác chấp hành kỷ luật, tinh thần hăng hái thi đua, tác phong giản dị, khiêm tốn, cầu thị... để hình thành nên những giá trị đạo đức Việt Nam trong giai đoạn mới.
Điều cần nhấn mạnh và phát triển trong đạo đức của người đảng viên là sự gương mẫu tiên phong; tinh thần dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước Đảng, trước dân, không vun vén lợi ích cá nhân bằng những cách không chính đáng. Người đảng viên ở cương vị lãnh đạo càng phải gương mẫu "lo trước cái lo của thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ". Cương vị càng cao càng phải gương mẫu (về mọi mặt) nhiều hơn, bên cạnh những việc phải bảo đảm những yêu cầu về năng lực và phẩm chất đối với người lãnh đạo. Đây là trách nhiệm về đạo đức mà nhân dân đòi hỏi ở mỗi cán bộ đảng viên.
Nhận thức rõ vai trò của đạo đức đối với sự nghiệp cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh vai trò của đạo đức cách mạng đối với người đảng viên và đã sớm đề ra những chuẩn mực, tư cách của người cách mạng. Người cũng chỉ rõ căn nguyên sâu xa của mọi triệu chứng suy thoái, biến chất về đạo đức nói riêng và các loại suy thoái nói chung là chủ nghĩa cá nhân chưa được tẩy trừ trong mỗi cán bộ, đảng viên. Những nguyên tắc xây dựng đạo đức cách mạng đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh vạch ra để xây dựng, rèn luyện các tổ chức đảng cũng như mỗi cá nhân là:
- Nói phải đi đôi với làm, phải nêu gương về đạo đức.
- Xây phải đi đôi với chống.
- Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời.
Những định hướng này cho đến hôm nay vẫn đang cần được Đảng quyết tâm thực hiện để xây dựng Đảng là đạo đức là văn minh, làm trong sạch đội ngũ, nâng cao sức chiến đấu của Đảng, làm lành mạnh hóa đời sống đạo đức xã hội để đáp ứng sự tin cậy và kỳ vọng của nhân dân.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu tấm gương mẫu mực về đạo đức cách mạng cần, kiệm, liêm, chính, tận trung với nước, tận hiếu với dân. Tấm gương sáng về trọng dân, thương dân, phong cách làm việc gần dân, tinh thần trọn đời hy sinh phấn đấu vì nhân dân mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu từ chính cuộc đời của Người hôm nay vẫn đang được tiếp tục học tập và cố gắng làm theo. Nhìn vào thực trạng đạo đức của cán bộ đảng viên hiện nay có thể nhận ra bên cạnh những giá trị đạo đức đã và vẫn được thừa nhận, những nhân tố mới đã nảy mầm và phát triển để theo kịp và hòa nhập với thời đại: Tinh thần năng động, ham học hỏi, tiếp thu cái mới; ý chí vươn lên làm giàu chính đáng; ý thức yêu quý và bảo vệ môi trường...
4. Tuy nhiên cũng phải thấy rằng bức tranh hiện tại còn có những mảng tối. Thực trạng suy thoái đạo đức trong cán bộ, đảng viên được Đảng nhìn nhận là nghiêm trọng với nhiều biểu hiện phức tạp. Có những tệ nạn đã trở thành quốc nạn, gây nhiều bất bình trong nhân dân. Những vụ tiêu cực đã phát hiện làm chúng ta “mất” đi nhiều cán bộ đảng viên, “mất” đi nhiều tổ chức đảng đã bị tham nhũng và lộng quyền làm tha hóa. “Tổn thất về người” cũng đã lan đến những cán bộ cấp cao, đang làm suy giảm lòng tin của quần chúng vào sự gương mẫu, trong sạch của đảng viên và vai trò lãnh đạo của tổ chức đảng.
Nhìn thẳng vào thử thách, Đảng đã khẳng định quyết tâm chống suy thoái đạo đức qua nhiều văn kiện, tổ chức Cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh sâu rộng trong toàn Đảng và cả xã hội, tổ chức tự phê bình và phê bình nghiêm túc theo Nghị quyết Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 4 (khóa XI). Nhưng những cố gắng đó vẫn chưa thể coi là đủ, đòi hỏi Đảng có những chủ trương cụ thể, mạnh mẽ hơn. Đảng cần kết hợp chống suy thoái đạo đức từ bên trong bằng bộ máy tổ chức Đảng từ cơ sở đến Trung ương - thông qua cơ chế giám sát, kiểm tra, đánh giá cán bộ thường kỳ và đột xuất, thông qua việc thực hành tốt cơ chế tập trung dân chủ trong tổ chức và sinh hoạt Đảng, thông qua việc thường xuyên trung thực tự phê bình và phê bình - với việc tăng cường vai trò của những cơ quan độc lập từ bên ngoài trong việc xem xét, đánh giá tư cách đạo đức của cán bộ đảng viên; tăng cường vai trò của nhân dân cùng với Đảng chống lại nguy cơ suy thoái đạo đức, làm cho các tổ chức Đảng trong sạch hơn, vững mạnh hơn, cũng làm cho mỗi cán bộ, đảng viên gương mẫu hơn, xứng đáng hơn với sự tin tưởng của nhân dân.
Trong suốt 83 năm lịch sử vẻ vang của mình, Đảng Cộng sản Việt Nam, do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, đã khẳng định được vai trò lãnh đạo cách mạng, được nhân dân Việt Nam thừa nhận là đội tiên phong của mình. Đảng khẳng định được vai trò đó do có đường lối đúng đắn, có tổ chức chặt chẽ, đoàn kết thống nhất; gắn bó mật thiết với nhân dân, trung thành phụng sự nhân dân. Truyền thống đó đang cần được nhận thức và phát huy.
Ngô Vương Anh