Chưa thực sự bứt phá

Vùng trung du và miền núi phía Bắc là vùng có mức tăng trưởng kinh tế ở mức thấp hơn so với các vùng khác trong cả nước. Thu nhập bình quân đầu người của vùng thấp nhất trong cả nước và tỷ lệ hộ nghèo vẫn ở mức cao là hơn 24%.

Khó thu hút đầu tư

Tuy nhiên, nhìn chung, sự phát triển của doanh nghiệp và thu hút đầu tư vào vùng còn thấp. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, tổng nguồn vốn đầu tư trong nước vào vùng này đạt 262.000 tỷ đồng, dù tăng hơn 130.000 tỷ đồng so với năm trước nhưng con số này mới chỉ chiếm vẻn vẹn 2% tổng vốn đăng ký đầu tư trên toàn quốc. Theo Tổng cục Thống kê, cả vùng chỉ có hơn 15.000 doanh nghiệp đang hoạt động (tương đương 4,4% so với cả nước). Tỷ lệ doanh nghiệp bình quân đầu người của vùng chỉ đạt 13 doanh nghiệp/10.000 dân, bằng 1/3 bình quân chung của cả nước và thấp hơn nhiều các vùng khác.

Cơ cấu vốn ODA theo ngành và lĩnh vực.

Về thu hút đầu tư nước ngoài FDI, tính đến hết năm 2012, toàn vùng đã thu hút được 375 dự án với tổng số vốn đăng ký là 4,1 tỷ USD, tăng thêm 30 dự án so với năm 2011 và 52 dự án so với năm 2010. Tuy nhiên, khi so sánh con số 375 dự án của vùng năm 2012 với 14.500 dự án của cả nước thì chỉ chiếm khiêm tốn 2,6% về số dự án FDI trên toàn quốc.

“Thực tế chúng ta phải thừa nhận là vùng trung du và miền núi phía Bắc chưa thực sự là một địa điểm hấp dẫn đối với các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài. Tất nhiên, điều này có những khó khăn đến từ khách quan về vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực còn kém phát triển”, ông Vũ Tiến Lộc khẳng định.

Dư địa còn nhiều

Ông Hoàng Dân Mạc, Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ cho rằng: Năng lực điều hành kinh tế, mức độ cải cách hành chính, sự hỗ trợ giúp đỡ doanh nghiệp và nhà đầu tư của chính quyền cấp tỉnh đóng vai trò rất quan trọng đối với hoạt động thu hút đầu tư trong và ngoài nước vào tỉnh nói riêng và toàn vùng nói chung. Sự yếu kém về cơ sở hạ tầng hay chất lượng nguồn nhân lực chắc hẳn sẽ được khắc phục một phần nếu địa phương có công tác điều hành kinh tế tốt, có chiến lược phát triển tốt. Ngược lại, thực tế đã chứng minh nhiều địa phương có sẵn nhiều thuận lợi về vị trí địa lý, cơ sở hạ tầng, nguồn nhân lực nhưng lại không bứt phá, thu hút đầu tư được tương xứng với lợi thế có sẵn này.

Một trong những thước đo quan trọng về chất lượng điều hành kinh tế của bộ máy chính quyền là Chỉ số PCI mà VCCI và USAID công bố thời gian qua. Đây là bộ công cụ được phát triển bởi nhóm các chuyên gia trong nước và quốc tế có uy tín, thể hiện “tiếng nói” của doanh nghiệp và nhà đầu tư đang hoạt động tại các địa phương.

Theo báo cáo PCI mới nhất của VCCI, 14 tỉnh khu vực miền núi phía Bắc có kết quả điểm số được xếp vào bốn nhóm: tốt, khá, trung bình và tương đối thấp. Lào Cai và Thái Nguyên là hai địa phương có điểm số và thứ hạng tốt nhất trong vùng, được xếp vào nhóm điều hành “tốt”. Trong số 12 tỉnh còn lại, chỉ có Sơn La và Bắc Giang có xếp hạng cao hơn tỉnh trung bình cả nước trong khi 10 tỉnh khác đều rơi vào nửa cuối bảng xếp hạng. Bắc Giang, Sơn La, Lạng Sơn, Phú Thọ, Hòa Bình, Yên Bái và Hà Giang là các tỉnh có điểm tổng hợp PCI từ khoảng 53 đến cận 60 điểm, thuộc nhóm điều hành “khá”. Lai Châu và Bắc Kạn đứng trong nhóm “trung bình”, trong khi Cao Bằng, Tuyên Quang và Điện Biên rơi xuống phân nhóm điều hành “tương đối thấp”. Các kết quả chung này cho thấy một cảm nhận chưa thực sự tích cực và nhiều kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp về chất lượng điều hành kinh tế và cải cách thủ tục hành chính của nhiều tỉnh trong vùng.

Nghiên cứu của VCCI cho thấy không gian cải cách cho các tỉnh trong khu vực trung du và miền núi phía Bắc vẫn còn rất lớn. Trong khu vực đã có một số tỉnh đã có những bước chuyển tích cực. Hy vọng những kinh nghiệm thành công sẽ cùng lan tỏa sang nhiều tỉnh khác trong khu vực.

Tại hội thảo chuyên đề “Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và thu hút các dự án ODA, NGO vào vùng Tây Bắc” vừa được Ban Chỉ đạo Tây Bắc phối hợp với VCCI, UBND tỉnh Phú Thọ tổ chức, Ban Chỉ đạo Tây Bắc và các địa phương trong vùng kỳ vọng rằng ngoài phần phân tích chuyên sâu, các bài học kinh nghiệm, thực tiễn sẽ giúp cho các tỉnh có thêm các ý tưởng nhằm tiếp tục cải thiện môi trường kinh doanh và đầu tư tại tỉnh mình và của toàn vùng nhằm thu hút ngày một nhiều hơn nữa nguồn vốn đầu tư của cộng đồng doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Chí Bình