Tình hình tại Ai Cập hiện hết sức căng thẳng với nhiều diễn biến khó lường, sau khi quân đội nước này tiến hành đảo chính và phế truất Tổng thống Mohamed Morsi. Một câu hỏi đặt ra là đất nước kim tự tháp đang rung chuyển vì chính biến này sẽ bước những bước tiếp theo như thế nào, nhằm khôi phục sự ổn định trong nước và lấy lại vị thế vốn có của mình.
AU đình chỉ tư cách thành viên
Ngày 5/7, Hội đồng An ninh và Hòa bình (PSC) của Liên minh châu Phi (AU) đã đình chỉ tư cách thành viên của Ai Cập, tạm ngừng mọi sự tham dự của Ai Cập trong các hoạt động của AU cho đến khi trật tự hiến pháp tại quốc gia Bắc Phi được khôi phục. Cho tới nay, AU luôn đình chỉ tư cách thành viên của các quốc gia mỗi khi giới quân sự lật đổ chính phủ dân cử.
|
Những người ủng hộ Tổng thống bị lật đổ Morsi đụng độ với lực lượng an ninh tại thủ đô Cairô, Ai Cập, ngày 5/7/2013. Ảnh: AFP/TTXVN |
Tại Ai Cập, đụng độ đẫm máu đã nổ ra giữa lực lượng an ninh và những người ủng hộ ông Morsi ở thủ đô Cairô ngày 5/7. Theo một phóng viên của hãng tin AFP, ít nhất ba người đã thiệt mạng khi binh sĩ và những người ủng hộ ông Morsi đấu súng gần trụ sở chính của Lực lượng Vệ binh Cộng hòa. Thi thể hai người thiệt mạng được phủ khăn và người biểu tình còn lại đã bị bắn vào đầu. Một số người Hồi giáo ủng hộ ông Morsi cũng bị thương.
Trong khi đó, Mặt trận Cứu quốc (NSF) ở Ai Cập phản đối Tổng thống bị lật đổ Morsi đã kêu gọi biểu tình quy mô lớn vào ngày 5/7 để bảo vệ "thành quả cách mạng" sau các cuộc biểu tình của những người ủng hộ ông Morsi được tiến hành trước đó.
Do những quan ngại về an ninh, Ai Cập đã cho đóng vô thời hạn cửa khẩu biên giới nước này với Dải Gaza ở phía bắc bán đảo Sinai. Quyết định này được đưa ra nhiều giờ sau khi các phiến quân Hồi giáo tấn công 4 địa điểm trên bán đảo Sinai, trong đó nhằm vào hai chốt kiểm soát quân sự, một đồn cảnh sát và sân bay quân sự El-Arish. Các lực lượng quân đội và an ninh đã đáp trả cuộc tấn công này, làm 1 binh sĩ Ai Cập thiệt mạng và 3 người bị thương. Trong vài ngày qua, lực lượng an ninh Ai Cập đã được tăng cường tại khu vực biên giới giữa Ai Cập và Dải Gaza.
Liên quan đến khủng hoảng chính trị tại Ai Cập, ngày 5/7, Cao ủy LHQ về nhân quyền Navi Pillay đã bày tỏ quan ngại về thông tin các thành viên chủ chốt của tổ chức Anh em Hồi giáo ở Ai Cập bị bắt giữ. Bà Pillay cho rằng việc bắt giữ các thủ lĩnh Anh em Hồi giáo chỉ thỏa đáng nếu họ đã gây ra tội ác cụ thể.
Còn nhiều chông gai
Chính quyền lâm thời ở Ai Cập sẽ phải đối mặt với vô vàn khó khăn, thách thức. Kinh tế Ai Cập đang trong cơn khủng hoảng nghiêm trọng với tốc độ tăng trưởng chậm, lạm phát và thất nghiệp cao, nợ nước ngoài và thâm hụt ngân sách tăng vọt, các loại thực phẩm thiết yếu và nhiên liệu thiếu hụt, giá trị đồng nội tệ giảm mạnh trong khi dự trữ ngoại tệ hiện nay đang ở mức đáng báo động dù đã nhiều lần được các nước khu vực hỗ trợ. Du lịch - nguồn thu ngoại tệ chính của Ai Cập cùng với kênh đào Suez - đang lao đao vì bất ổn an ninh và chính trị.
Bên cạnh nguy cơ khủng bố, xung đột tôn giáo, bè phái, chính quyền lâm thời ở Ai Cập sẽ phải giải quyết hàng núi công việc nhằm xây dựng các thể chế trụ cột của đất nước như sửa đổi hiến pháp, soạn thảo luật bầu cử trong bối cảnh Quốc hội đang bị khuyết và Thượng viện - cơ quan hiện nắm quyền lập pháp - vẫn nằm trong tay của phe Hồi giáo.
Mặt khác, nếu không có chính sách hòa giải tốt hoặc kiềm chế “cái đầu đang bốc lửa” của phe Hồi giáo, chính quyền mới sẽ vấp phải sự kháng cự quyết liệt từ các lực lượng này. Trên thực tế, dù đang bị cô lập, Anh em Hồi giáo vẫn là lực lượng chính trị lớn nhất và được tổ chức tốt nhất hiện nay tại Ai Cập. Họ đã giành chiến thắng trong tất cả các cuộc bầu cử, bỏ phiếu gần đây, bao gồm các cuộc bầu cử thượng viện, quốc hội, tổng thống và cuộc trưng cầu ý dân về dự thảo hiến pháp hồi cuối năm 2012. Việc gạt Anh em Hồi giáo ra khỏi tiến trình chính trị sẽ đẩy tổ chức này vào con đường cực đoan nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh quốc gia. Đây là điều mà chính quyền mới hoàn toàn không mong muốn trong bối cảnh đang rất cần sự ủng hộ của tất cả các lực lượng chính trị, tôn giáo để đưa đất nước sớm thoát khỏi tình trạng khó khăn muôn bề hiện nay.
Lê Hoàng - Hữu Chiến (P/v TTXVN tại Ai Cập)