Là phóng viên thường trú TTXVN tại Pháp, tôi có nhiều dịp được gặp gỡ các bạn bè Pháp như tại các lễ kỷ niệm, các cuộc hội thảo, các buổi nói chuyện tọa đàm, và cả các cuộc biểu tình tuần hành ủng hộ Việt Nam sau khi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 tại vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam. Vào mỗi lần gặp, các bạn Pháp đã bày tỏ không chỉ sự lo ngại mà còn cả sự bất bình trước thái độ khiêu khích, gây hấn của Trung Quốc khi xâm phạm chủ quyền lãnh thổ Việt Nam.

Bà Hélène Luc, Thượng nghị sĩ danh dự, Chủ tịch danh dự Hội hữu nghị Pháp-Việt (AAFV)là một người bạn thủy chung của nhân dân Việt Nam từ hàng chục năm qua. Từ năm 1968 đến năm 1973, trong vòng 5 năm, thành phố Choisy-le-Roi, nơi chồng bà là Louis Luc làm Thị trưởng, đã đón tiếp phái đoàn đàm phán Hiệp định Paris của miền Bắc Việt Nam do Bộ trưởng Xuân Thủy làm trưởng đoàn. Phát biểu tại nhiều buổi hội thảo về Việt Nam, bà luôn ca ngợi Việt Nam là biểu tượng của chủ nghĩa anh hùng cách mạng đã làm cho cả thế giới phải ngưỡng mộ trong những năm tháng chiến tranh và là một đất nước năng động, sáng tạo đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trong công cuộc đổi mới.

Bà Hélène Luc tại buổi biểu tình chống hành động sai trái của Trung Quốc trên quảng trường Trocadéro, Paris.

Gặp gỡ nhóm phóng viên chúng tôi tại quảng trường Trocadéro, bên cạnh tháp Eiffel, nhân cuộc biểu tình của sinh viên và cộng đồng người Việt Nam tại Pháp chống lại hành động sai trái của Trung Quốc, bà nói: "Tôi phản đối hành động xâm lược của Trung Quốc khi đặt giàn khoan tại khu vực là vùng biển của Việt Nam mà họ đã chiếm đóng từ năm 1974. Thông qua Hội hữu nghị Pháp-Việt của mình, chúng tôi đã ra Tuyên bố yêu cầu Trung Quốc rút ra khỏi khu vực này và ngừng tiến hành các hành động khiêu khích, các hành động xâm lược, các hành vi áp đặt sự đã rồi. Tôi nhận thấy Việt Nam đã thể hiện thiện chí trong việc mong muốn vụ việc được giải quyết hòa bình, Trung Quốc cần phải thể hiện cách ứng xử giống như Việt Nam. Hiện nay, bạo lực đang leo thang ở rất nhiều nơi trên thế giới, thí dụ như tại Ucraine, chính vì vậy không nên biến Đông Nam Á thành một khu vực gia tăng căng thẳng và bạo lực".

Bên lề cuộc triển lãm ảnh về 54 dân tộc Việt Nam mới khai trương trong khuôn viên Thượng viện Pháp, ông Jean-Pierre Bel, Chủ tịch Thượng viện Pháp, đã khẳng định quan hệ hữu nghị lâu đời với Việt Nam, nhắc lại những năm tháng hào hùng khi thế hệ của ông xuống đường đòi độc lập và hòa bình cho Việt Nam đồng thời cũng bày tỏ lo ngại trước những gia tăng căng thẳng tại Biển Đông: "Cùng với các đồng sự trong Nhóm Nghị sỹ hữu nghị Pháp-Việt, chúng tôi đã bày tỏ sự quan ngại. Chúng tôi đã cảm ơn Việt Nam về thái độ kiềm chế trong cách thức xử lý, cho phép Việt Nam không những bảo vệ quyền hợp pháp của mình mà còn thúc đẩy để nhanh chóng đạt được một giải pháp hòa bình. Pháp rất quan ngại trước tình hình hiện nay và đã đề cập vấn đề với cả Việt Nam và Trung Quốc. Chúng tôi không muốn can thiệp vào vấn đề, nhưng chúng tôi muốn bày tỏ tình đoàn kết và muốn hai nước nhanh chóng tìm ra giải pháp hòa bình cho tình hình hiện nay", ông nói.

Chủ tịch Thượng viện Pháp Jean-Pierre Bel phát biểu tại lễ khai mạc triển lãm về 54 dân tộc Việt Nam tại khuôn viên trụ sở Thượng viện.

Ông Paul Fromonteil, Ủy viên danh dự vùng Poitou-Charentes, Chủ tịch Ủy ban 86 trực thuộc Hội hữu nghị Pháp-Việt, phụ trách các dự án nhân đạo vì nạn nhân chất độc da cam của Việt Nam, bộc bạch: "Tôi theo dõi sát những gì đang diễn ra trên Biển Đông và lo ngại rằng tình hình có thể trở nên nghiêm trọng hơn, trong bối cảnh nhiều sự kiện phức tạp đang xảy ra dồn dập trên thế giới khiến người ta e ngại những xung đột như vậy sẽ phát triển thành một cuộc khủng hoảng quốc tế. Tôi cho rằng Trung Quốc cần phải nỗ lực để giải quyết tình hình. Tôi hy vọng tình hình hiện nay sẽ được giải quyết, các quyền của Việt Nam phải được tôn trọng và Trung Quốc phải thực tâm đóng góp vào việc giải quyết một vấn đề có thể phát sinh thành một cuộc khủng hoảng quốc tế lớn".

Ông Philippe Chaplain, Chủ tịch Hiệp hội Di sản quốc gia Pháp.

Về phần mình, ông Philippe Chaplain, Chủ tịch Hiệp hội Di sản quốc gia Pháp, đã lên án hành động xâm lược của Trung Quốc tại Biển Đông và gọi đích danh tên sự việc là chủ nghĩa bá quyền: "Cần phải nói thẳng ra rằng mọi người đều hết sức nhạy cảm với các khái niệm như xâm lược, vi phạm. Tôi nói ra điều này là vì nước Pháp đã từng bị nước Đức phát xít xâm lược. Bản chất của vấn đề là tất cả các nước đều công nhận nơi Trung Quốc hạ đặt giàn khoan là vùng lãnh thổ thuộc chủ quyền của Việt Nam. Các tài liệu cổ, các bản đồ cổ đã chứng minh điều đó. Đó là một điều hiển nhiên, một sự thật lịch sử. Trung Quốc không phải chỉ có các tranh chấp với Việt Nam mà Trung Quốc còn có các tranh chấp với nhiều nước khác, chẳng hạn như Nhật Bản, Malaysia, Philippin, Đài Loan, Brunei. Cách Trung Quốc thể hiện chủ nghĩa bá quyền đã làm một số nước e ngại. Một số nước có thái độ dè dặt do sức nặng kinh tế của Trung Quốc trên thế giới, trong khi đó, Việt Nam chỉ là con rồng nhỏ. Ở Pháp người ta gọi đó 'trứng chọi đá'. Chính vì vậy, Việt Nam phải tăng cường tuyên truyền, cập nhật thông tin hàng ngày, phải mở rộng việc sử dụng mạng xã hội, để cho công luận quốc tế nhận thức đúng vấn đề".

Phát biểu khai mạc "Tuần Việt Nam" tại tỉnh Seine-Saint-Denis, ông Jean-Charles Nègre, Phó Chủ tịch Hội đồng tỉnh Seine-Saint-Denis, đã bày tỏ tình đoàn kết với Việt Nam, đồng thời đề cao giải pháp chính trị cho cuộc xung đột: "Không có dân tộc nào được tự cho mình quyền đứng cao hơn các dân tộc khác. Chủ nghĩa bá quyền dưới bất kỳ hình thức nào đều là không chấp nhận được. Các sự kiện nghiêm trọng đang diễn ra tại khu vực quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam gây lo ngại cho cộng đồng quốc tế và cần phải bị lên án. Một giải pháp chính trị thông qua đối thoại cần phải được tiến hành ngay lập tức trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Liên hợp quốc về luật biển 1982".

Ông Michel Strachinescu tại cuộc biểu tình của cộng đồng người Việt Nam tại quảng trường Trocadéro.

Trong số những người bạn Pháp ủng hộ Việt Nam, có những người đã ở vào tuổi xưa nay hiếm, nhưng khi nói về Việt Nam, tình cảm của họ vẫn vẹn nguyên, tươi thắm như những năm tháng chiến tranh. Đó là nữ nhà báo nổi tiếng Madeleine Riffaud, người đã dành tuổi trẻ của mình để đến những vùng đất bị bom Mỹ cày xới, đưa tin về chiến trường Việt Nam. Những bài báo, phóng sự và các cuốn sách của bà đã giới thiệu rộng rãi với dư luận Pháp và thế giới cuộc chiến tranh của đế quốc Mỹ xâm lược Việt Nam, thức tỉnh lương tri nhân loại để nhân dân yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới ủng hộ cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam.

Bà Madeleine Riffaud chụp ảnh cùng người hâm mộ tại buổi gặp mặt.

Tâm sự tại một buổi gặp gỡ nhằm tôn vinh những người bạn Pháp đấu tranh vì hòa bình cho Việt Nam, nữ nhà báo nay đã bước sang tuổi 90, mặc dù sức khỏe không còn tốt, nhưng vẫn bày tỏ sự tin tưởng tuyệt đối vào chính nghĩa của Việt Nam: "Những gì đang diễn ra ở Việt Nam, tôi hoàn toàn không mong chờ điều đó, vì tôi hiểu lịch sử của đất nước này, đất nước mà tôi vô cùng yêu quý. Nhân dân Việt Nam thường xuyên phải tiến hành nhiều việc cùng một lúc. Họ đã đấu tranh trong hàng nghìn năm để chống giặc ngoại xâm và chống chọi với thiên tai bằng cách quai đê lấn biển. Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của mình, đã có những thời kỳ họ phải chịu ách đô hộ hơn 1000 năm, nhưng họ đã bền bỉ chiến đấu để giành lấy độc lập. Chính dân tộc Việt Nam cũng đã đánh thắng quân Nguyên, đánh thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ. Bởi vậy, tôi không cảm thấy lo lắng, tôi tin tưởng vào nhân dân Việt Nam, tin tưởng vào sự trong sáng của tâm hồn người Việt Nam, sự quyết tâm của người Việt Nam, họ sẽ biết cách bảo vệ đất nước mình, và chúng ta sẽ luôn ở bên cạnh họ".

Có đi, có chứng kiến thì mới thấu hiểu được những tình cảm nồng ấm và sự ủng hộ nhiệt thành mà bạn bè Pháp dành cho Việt Nam, những người đã đồng hành cùng nhân dân ta trong những năm tháng khó khăn. Những tình cảm đó không tự nhiên mà có, nó đến từ những trái tim luôn đập vì hòa bình và công lý, nhưng trên hết, nó đến từ sự chính nghĩa của chúng ta trong các cuộc kháng chiến trước đây.

Ngày hôm nay, một lần nữa, những tiếng nói đó lại vang lên. Nó giống như lời thúc giục chúng ta phải hành động xứng đáng với tình cảm đó, với niềm tin đó trên cơ sở phát huy truyền thống đoàn kết, khơi dậy lòng tự hào dân tộc trong cuộc đấu tranh mới nhằm bảo vệ chủ quyền biển đảo. Chúng ta cần chứng minh với thế giới rằng Việt Nam là một dân tộc yêu chuộng hòa bình, nhưng chúng ta kiên quyết bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc theo đúng luật pháp Việt Nam và quốc tế. Chính nghĩa sẽ là sức mạnh đưa chúng ta đến thành công.

Bích Hà (P/v thường trú TTXVN tại Pháp)