Với nền kinh tế ảm đạm, chi phí nhân công đắt đỏ và giá cả nhiên liệu tăng cao, hãng hàng không lớn thứ ba của Mỹ là American Airlines vừa chính thức đệ đơn xin phá sản.
Ra đời năm 1934, trải qua gần 80 năm pháttriển, với biểu tượng cánh chim đại bàng, American Airlines từng là hãng hàng không đứng đầu tại Mỹ về cả doanh số và số khách hàng thường xuyên, là niềm kiêu hãnh của ngành công nghiệp hàng không nước này. Thông tin American Airlines phá sản không phải là điều quá ngạc nhiên vìkể từ năm 2001 cho đến nay, mỗi năm công ty thua lỗ gần 500 triệu USD và là hãng hàng không duy nhất của Mỹ hoạt động không sinh lời trong năm2010.

Cho đến thời điểm xin phá sản, American Airlines phải "gánh" gần 30 tỷ USD tiền nợ, trong khi tài sản chưa đầy 25 tỷ USD. Phần nhiều trong số gần 78.000 nhân viên của American Airlines sẽ mất việc và quỹ hưu trí của họ bị ảnh hưởng nặng nề. Nếu năm 2007, giá cổ phiếu của American Airlines là 40 USD/cổ phiếu, thì đến chiều 29/11, con số trên chỉ còn là 33 xu.

Từng là hãng hàng không lớn nhất thế giới, American Airlines trượt dốc và chỉ còn đứng ở vị trí thứ ba tại thị trường hàng không Mỹ. Điểm mấu chốt khiến American Airlines phá sản chính là họ đã thất bại trong chiến lược cắt giảm chi phí: Họ vẫn thuê mướn nhân công đắt đỏ và duy trì hệ thống máy bay tiêu tốn nhiên liệu, trong khi đó, các đối thủ cạnh tranh đang ra sức giảm thiểu những chi phí này.

Mặc dù phải đối mặt với phá sản, nhưng thuật ngữ “phá sản”tại Mỹ không có nghĩa tiêu cực là công ty sẽ biến mất trên thương trường. Trên thực tế, “phá sản” được hiểu theo nghĩa là công ty này sẽ được tái cơ cấu lại theo hướng gọn nhẹ hơn, giảm bớt những đường bay không sinh lời, cắt giảm nhân công, chi phí điều hành và tòa án sẽ đứng ra tạm thời bảo vệ American Airlines trước việc đòi tiền của các ngân hàng cho vay vốn.

Tại Mỹ, chuyện phá sản đối với các hãng hàng không lớnkhông có gì quá đặc biệt, giai đoạn “phá sản” được xem là lúc công ty cơ cấu lại tổ chức, chọn lựa những lĩnh vực sinh lợi, cắt giảm chi phí hoặc là sáp nhập với những công ty mạnh hơn, và thường thì họ có thể trởlại hoạt động được sau một thời gian tái tổ chức.

 Chuyện này đã từng xảy ra với những công ty lớn như Delta, Continental, General Motors hay Lehman Brothers. Trong lịch sử xin phá sản, hai hãng hàng không là Continental và Delta cũng đã phải sử dụng đến chương 11 Luật phá sản để tái cơ cấu lao động và cắt giảm chi phí. Cuối cùng, sau khi sáp nhập với nhau, hai hãng này đã trở thành tập đoàn hàng không lớn nhất nước Mỹ.

Cắt bớt các đường bay không sinh lời và giảm nhân cônglà hai ưu tiên hàng đầu mà American Airlines sẽ thực hiện trong vòng 15tháng tới, còn ngay trước mắt, họ phải đảm bảo rằng các chuyến bay vẫn suôn sẻ như trước đây. Sau khi đơn phá sản được phê duyệt, American Airlines sẽ không phải tiếp tục ký hợp đồng sử dụng các loại máy bay cũ,tiêu hao nhiều nhiên liệu, mà thay vào đó, họ sẽ dùng các loại máy bay mới, ít ngốn nhiên liệu và có cơ hội để đàm phán với giới công đoàn đòi hỏi nhiều quyền lợi cho người lao động.

Theo ông Thomas Horton, Giámđốc điều hành tập đoàn AMR (công ty mẹ của American Airlines) thì đây là một quyết định khó khăn, nhưng cần thiết và là một hướng đúng đắn để công ty trở thành một hãng hàng không cạnh tranh hơn và ổn định hơn về mặt tài chính. Chính ông Thomas Horton cũng nhận thấy các hãng hàng khácđã thành công trong chiến lược kiểm soát chi phí, cơ cấu lại nguồn vốn và trở nên cạnh tranh hơn, trong khi American Airlines dù hết sức nỗ lựcnhưng vẫn thất bại.

Vậy ảnh hưởng của phá sản với American Airlinessẽ ra sao? Câu trả lời đó là việc làm và quỹ hưu trí của nhân viên côngty. Ông Thomas Horton cho biết sa thải là khả năng hoàn toàn xảy ra. Tại thời điểm hiện nay, American Airlines có 8.700 phi công đang làm việc, gần 1.000 người đang tạm thời nghỉ việc, cộng với khoảng 17.000 chiêu đãi viên.

Kể từ năm 2003, American Airlines đã cắt giảm quỹ hưu trí gần 2 tỷ USD/năm và đang tìm cách giảm hơn nữa. So với các đối thủ cạnh tranh như United Airlines hay Delta, quỹ hưu trí vẫn được xem là một gánh nặng đối với American Airlines. Tuy thế, ông Thomas Horton cho rằng ngay trước mắt, quyền lợi của nhân viên tại đây chưa thay đổi nhiều.

Chuyện thành lập và phá sản những công ty khổng lồ trong một thế giới tư bản là chuyện rất đỗi bình thường, là quy luật sinh tồn trong một môi trường cạnh tranh khốc liệt. Phá sản không có nghĩa là tiêu cực, bước đường cùng, mà đây là cũng là một chiến lược, cơ cấu tổ chức lại toàn bộ hệ thống của một công ty nhằm hướng đến sự thành công trong dài hạn.

TTXVN/Tin Tức