3,7 triệu dân, tương đương 1/2 dân số Xômali có nguy cơ chết đói khi đất nước này, đặc biệt là hai khu vực phía nam Bakool và Shabelle, đang trải qua những chuỗi ngày đói kém bị coi là khủng khiếp nhất trên thế giới trong vòng 20 năm qua.

Người dân Xômali trong một trại tị nạn gần thủ đô Môgađisu chờ nhận lương thực cứu trợ. Ảnh: AFP/TTXVN

Đó là nhận định mà ông Mark Bowden, điều phối viên về Xômali của Liên hợp quốc, đưa ra tại một cuộc họp báo ở thủ đô Nairôbi của Kênia. Ông Bowden cảnh báo: "Nếu chúng ta không hành động ngay, nạn đói sẽ lan ra cả 8 khu vực phía nam Xômali chỉ trong vòng hai tháng nữa do mùa màng thất bát và dịch bệnh bùng phát". Cũng theo ông Bowden, việc phân phối hàng cứu trợ bị trì hoãn đang đe doạ đến sự sống của trẻ em Xômali ở những vùng đói kém. Theo dự báo, trong số hàng chục ngàn người có thể bị chết đói, phần lớn là trẻ em khi mà tại những khu vực nghèo đói nhất, tỷ lệ trẻ em bị suy dinh dưỡng đã tăng lên hơn 50%.

Nạn hạn hán kéo dài nhiều năm qua đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến mùa màng ở khu vực Sừng châu Phi, đặc biệt là Xômali. Lượng mưa tại một vài vùng ở miền nam Xômali ở mức thấp nhất trong vòng 60 năm qua. Hệ quả là giá lương thực ở Xômali chỉ trong một năm qua đã tăng tới 270%. Cuộc khủng hoảng lương thực lần này ở Xômali bị coi là tồi tệ nhất kể từ năm 1991-1992 - thời gian mà hàng trăm ngàn người Xômali chết đói.

Tính từ tháng 1 đến nay, 135.000 người Xômali đã chạy sang các nước láng giềng như Kênia và Êtiôpia, chen chúc trong các trại tị nạn để chờ giúp đỡ. Làn sóng tị nạn lớn đến mức Thủ tướng Kênia Raila Odinga phải kêu gọi các tổ chức cứu trợ lập trạm phân phát thức ăn tại những vùng ở Xômali không nằm dưới sự kiểm soát của phiến quân để giảm làn sóng tị nạn vào Kênia.

Trong bối cảnh đó, các cơ quan cứu trợ đã khẩn thiết kêu gọi cộng đồng quốc tế hành động để giải quyết thảm họa ở Xômali.

Trong thông báo chung phát đi từ Nairôbi ngày 21/7, đại diện của 78 cơ quan quốc tế làm việc ở Xômali cho rằng, mức độ nghiêm trọng của nạn đói ở nước này đòi hỏi có phản ứng ngay lập tức với quy mô lớn.

Liên hợp quốc ngày 22/7 cũng kêu gọi tổ chức một cuộc họp khẩn cấp vào ngày 25/7 ở Rôma (Italia) để huy động sự giúp đỡ dành cho Xômali.
Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) đã lên kế hoạch trong vài ngày tới sử dụng máy bay đưa lương thực cứu trợ tới Bakool và Shabelle. Ngoài ra, WFP cũng đang chuẩn bị mở thêm một số tuyến vận chuyển hàng cứu trợ bằng cả đường bộ và đường không tới trung tâm khu vực bị đói.

Trước đó, Liên hợp quốc đã kêu gọi cộng đồng quốc tế đóng góp 300 triệu USD trong vòng 2 tháng tới để trang trải cho các chương trình cần thiết ở khu vực Sừng châu Phi. Trong khi đó, các cơ quan cứu trợ nhân đạo cho rằng, từ nay đến cuối năm 2011, sẽ cần ít nhất 1 tỷ USD để viện trợ khẩn cấp lương thực, thuốc men và nơi ở cho 11 triệu dân ở các nước như Xômali, Kênia, Êtiôpia và Gibuti vốn đang đối mặt với khủng hoảng lương thực tồi tệ nhất trong 50 năm qua.

Thùy Dương