Cuối tuần trước,
thị trường chứng khoán Mỹ đã có một phiên rơi tự do sau khi nhiều nhà đầu tư
bán tháo cổ phiếu bluechip do lo ngại về triển vọng lợi nhuận của các doanh
nghiệp này và sự hồi phục không chắc chắn của nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Phiên giảm điểm đầy bất thường đó xảy ra đúng 25 năm sau “Ngày Thứ Hai
đen tối” – một sự kiện vẫn chưa hề phai nhạt trong ký ức của nhiều nhà đầu tư
Phố Wall.
Mặc dù sự sụt giảm của thị trường chứng khoán Mỹ trong phiên giao dịch
ngày 19/10 chưa đến mức tồi tệ như năm 1987 nhưng nó cho thấy bóng ma “Ngày Thứ
Hai đen tối” vẫn còn ám ảnh nước Mỹ.
Phiên giảm điểm đầy bất thường
Ngày 19/10/1987, vẫn thường được nhiều người quen
gọi là “Ngày Thứ Hai đen tối”, là một ngày không thể quên đối với nhiều nhà đầu
tư Mỹ. Đóng cửa phiên giao dịch hôm đó, chỉ số công nghiệp Dow Jones đã giảm
tới 22,6% (tương đương 508 điểm) so với phiên trước đó xuống còn 1.738,74. Đây
là mức sụt giảm lớn nhất trong một phiên giao dịch của chỉ số chứng khoán này.
Sau đó, hiện tượng bán tháo đã lan rộng ra khắp Phố Wall và sang cả châu
Âu, gây ra tình trạng hoảng loạn ở nhiều nơi.
Đúng 25 năm sau,
chỉ số công nghiệp trung bình Dow Jones đã đóng cửa ở mức 13.343,51 điểm, giảm
205,43 điểm (khoảng 1,52%) so với phiên giao dịch trước đó. Trong khi đó, chỉ
số S&P 500 cũng mất đi 24,15 điểm (tương đương 1,66%) chỉ còn 1.433,19 và
chỉ số Nasdaq Composite mất 67,25 điểm (2,19%) còn 3.005,62.
Theo các chuyên gia
phân tích, nguyên nhân chủ yếu khiến chỉ số Dow Jones sụt giảm mạnh hôm
19/10/2012 là do các báo cáo được công bố một ngày trước đó cho thấy kết quả
kinh doanh của nhiều tập đoàn đa quốc gia của Mỹ thất vọng hơn so với dự báo
của các nhà phân tích do tác động tiêu cực của tình trạng suy giảm tăng trưởng
kinh tế toàn cầu. Chẳng hạn, trong quý 3/2012, Bank of America Corporation chỉ
đạt lợi nhuận thuần 340 triệu USD, giảm tới 5,86 tỷ USD so với cùng kỳ năm
ngoái. Điều này khiến nhiều nhà đầu tư mạnh tay bán ra các cổ phiếu bluechip và
đẩy thị trường chứng khoán Mỹ lao dốc.
Đúng 25 năm sau, chỉ số Dow Jones đã giảm 205,43 điểm (khoảng 1,52%) so với phiên trước đó. Ảnh Internet. |
Trong phiên giao
dịch ngày 19/10/2012, Apple - công ty niêm yết có giá trị vốn hóa lớn nhất trên
thị trường chứng khoán Mỹ - giảm 3,6% so với phiên giao dịch trước đó. Cổ phiếu
của McDonald's Corp, vốn có ảnh hưởng lớn nhất đối với chỉ số công nghiệp Dow
Jones, cũng giảm 4,5%, trong khi cổ phiếu của người khổng lồ trong lĩnh vực tìm
kiếm trên Internet Google Inc. cũng giảm 1,9%.
Đáng chú ý, cổ phiếu của Chipotle Mexican Grill giảm tới 15% chỉ vì tập
đoàn này không hoàn thành mục tiêu lợi nhuận cho dù lợi nhuận của tập đoàn này
tăng 20%.
Một nhân tố khác có
thể đã dẫn tới phiên sụt giảm mạnh trên thị trường chứng khoán Mỹ vừa qua là
tâm lý bi quan của các nhà đầu tư kể từ khi hàng loạt tổ chức tài chính quốc tế
như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) hạ thấp dự báo tăng
trưởng kinh tế toàn cầu. Chẳng hạn, trong báo cáo công bố ngày 9/10, IMF đã hạ
thấp dự đoán tăng trưởng toàn cầu trong năm 2013 xuống còn 3,6% từ mức 3,9%
trong báo cáo hồi tháng 7.
Riêng đối với nền kinh tế Mỹ, IMF cho rằng tăng trưởng của nền kinh tế
này tùy thuộc vào một thỏa thuận ngăn chặn cái gọi là "vực thẳm tài
chính". Theo phân tích của IMF, nếu các nhà hoạch định chính sách kinh tế
Mỹ nhất trí đẩy lui các biện pháp này và nới mức trần nợ công của họ, nền kinh
tế lớn nhất thế giới "sẽ quay trở lại con đường suy thoái", với những
tác động trực tiếp nghiêm trọng đến phần còn lại của thế giới. Nếu không, kinh
tế Mỹ sẽ tăng trưởng 2,1% trong năm 2013, giảm từ mức dự đoán trước đó là 2,3%.
Bóng ma sẽ trở lại?
Phiên rơi tự do hôm 19/10 vừa qua khiến nhiều người lo ngại
về nguy cơ một “Ngày Thứ Hai đen tối” khác sẽ lại xảy ra trên thị trường chứng
khoán Mỹ.
Bình luận về vấn đề này, ông David Blitzer, Giám đốc Quản lý kiêm Chủ
tịch Ủy ban S&P 500 của công ty xếp hạng tín nhiệm Standard and Poor’s, cho
rằng hiện tượng sụt giảm bất thường như vậy vẫn “có thể sẽ tái diễn” cho dù các
nhà quản lý thị trường đã có các công cụ để ngăn chặn hiện tượng này và về mặt
lý thuyết, các công cụ này đang hoạt động hiệu quả.
Chẳng hạn, hôm
18/10, cổ phiếu của Google Inc. đã trải qua một phiên mất điểm mạnh nhất trong lịch
sử sau khi một thông tin bị rò rỉ trên mạng chỉ vài giờ trước thời điểm công bố
dự kiến cho thấy lợi nhuận quý 3/2012 của hãng tìm kiếm thông tin trên Internet
này đã giảm tới 20% so với cùng kỳ năm trước xuống còn 2,18 tỷ USD, thấp hơn
rất nhiều so với dự báo của cac nhà phân tích.
Thông tin đó đã thực sự gây sốc cho nhiều nhà đầu tư và châm ngòi cho
làn sóng bán tháo cổ phiếu bluechip này. Làn sóng bán tháo đã thổi bay 9% giá
trị của cổ phiếu Google chỉ trong vòng 8 phút và 24 tỷ USD giá trị thị trường
của hãng này.
Theo yêu cầu của Google Inc., Sở Giao dịch Chứng khoán New York (NYMEX)
đã tạm ngừng giao dịch cổ phiếu này trên NASDAQ để giúp các cổ đông của hãng trấn
tĩnh trở lại. Các giao dịch đối với cổ phiếu của Google đã được nối lại hai giờ
rưỡi sau đó. Tuy nhiên, vào thời điểm đóng cửa thị trường, bluechip này cũng
chỉ lấy lại được 1% giá trị đã mất và tăng lên mức 695 USD/cổ phiếu.
Sự cố vừa qua của
Google cho thấy các nhà đầu tư vẫn luôn bị tác động mạnh do các thông tin tiêu
cực và điều này có thể dẫn tới những “Ngày Thứ Hai đen tối” khác. Bên cạnh đó,
nó cũng cho thấy các công cụ để ngăn chặn hiện tượng giá chứng khoán tăng giảm
bất thường của các nhà quản lý thị trường đã phát huy tác dụng trong những
trường hợp đơn lẻ như Google.
Tuy nhiên, cho đến nay, không ai biết chắc chắn liệu các công cụ này có
phát huy tác dụng trong trường hợp làn sóng bán tháo xảy ra trên diện rộng hay
không.
Trả lời phỏng vấn kênh
truyền hình CNBC, chuyên gia Blitzer nói: “Chúng tôi có các “cầu dao” và về mặt
lý thuyết, các cầu dao này sẽ hoạt động rất hiệu quả; nhưng nhân tố tâm lý con
người, vốn đã tồn tại năm 1987, vẫn còn hiện hữu ở thời điểm này”; “Lúc đó,
chúng ta không an toàn trước nhân tố con người và tôi không nghĩ rằng ở thời
điểm này, chúng ta đã an toàn trước nhân tố này”.
Trên thực tế, nhờ
vi tính hóa hệ thống giao dịch, ngày nay, các giao dịch chứng khoán diễn ra
nhanh hơn, với tần suất cao hơn. Tuy nhiên, chính việc giao dịch với tần suất
cao đã dẫn tới hàng loạt các hiện tượng gián đoạn trên thị trường chứng khoán
toàn cầu trong những tháng gần đây. Và ví dụ đáng chú ý nhất chính là “sự sụt
giảm trong giây lát” của chỉ số công nghiệp Dow Jones hồi tháng 5/2010 khi chỉ
số này giảm 9% trong một thời gian ngắn và chỉ hồi phục vài phút sau đó.
“Khả năng tổn
thương của thị trường ngày nay khác hơn so với trước đây” - chuyên gia Blitzer
nói. Các đợt sụt giảm “có thể xảy ra nhanh hơn nhiều so với trước đây… Tôi nghĩ
rằng nguy cơ vẫn còn đó”.
Thanh Tùng